افغانستان: جون/جولای 2010
ویراستار آی دبلیو پی آر، در برگشت از ماموریت آموزش دهی در افغانستان می گوید که او از سرسختی و شجاعت خبرنگاران افغان تحت تاثیر قرار گرفته است.
افغانستان: جون/جولای 2010
ویراستار آی دبلیو پی آر، در برگشت از ماموریت آموزش دهی در افغانستان می گوید که او از سرسختی و شجاعت خبرنگاران افغان تحت تاثیر قرار گرفته است.
گزارشی از دانیلا پلد- افغانستان
گزارش شماره 368
5 اگست 2010
خبرنگاری با لحن شمرده اما استوار که اجازه هیچگونه طفره روی را نمی داد، پرسید: "خوب آقای وزیر، چرا بم گذاران آنقدر به آسانی توانستد از موانع جدیدی که در کابل ستی سنتر ایجاد شده، بگذرند؟" همکار دیگرش افزود: "ما در گذشته بارها وعده های شما را در مورد اقدامات جدید امنیتی شنیده ایم، چگونه مردم پس ازین به حرف های شما باور کند؟"
من هیچ وقت فکر نمی کردم که آنقدر به حال یک وزیر حکومت افغانستان دلم بسوزد. اما خوشبختانه هیچ بم گذاری در کار نبود و من در بخشی از کنفرانس مطبوعاتی آموزشی که برای گزارشگران تحت تربیه آی دبلیو پی آر برگزار شده بود، نقش یک مقام دولتی را بازی می کردم. این یکی از تمرین های تعلیمی من بود که در جریان مجموعه ای ورکشاپ هاى ده هفته اخیر کارم در افغانستان برگزار کردم.
گزارشگران تنها در جریان تعلیم آنگونه صریح اظهار نظر نمی کردند. من وقتی از افغانستان برگشتم تحت تاثیر سرسختی و شجاعت گزارش گران افغان قرار گرفته بودم.
صنعت رسانه های افغانستان، تنها حدود نه سال قبل و پس از سقوط طالبان قرصت یافت تا واقعاً رشد کند؛ و در سه دهه جنگ زمینه چندانی برای تشویق رشد خبرنگاری آزاد و منصفانه مهیا نکرده بود.
اما در سالهای اخیر ده ها ستیشن رادیو، تعداد زیاد تلویزیون و صدها روزنامه و مجله آغاز به فعالیت کرده اند. هرچند نسل نو خبرنگاران گاهی با موانعی چون کمبود دسترسی به تعلیمات و منابع فنی روبرو شوند، اما آنان علاقه مند، مسوول و مهم تر از همه دلیر اند.
در مناطق دیگری که برنامه های دیگر آی دبلیو پی آر جریان دارد، خصوصاً در جمهوری های سابق شوروی، کارآموزان ممکن است در به چالش کشیدن مقامات اکراه داشته باشند- این یکی از میراث های استبداد می باشد. اما در افغانستان باوجود آنکه کمونیست ها در گذشته درانجا حاکم بوده اند، و حکومت ها بطور باورنکردنی بی ثبات بوده، جنگ سالاران با مصوونیت عمل می کنند و حکومت از خبرنگاران چندان حمایت نمی کند، اما خبرنگاران ظاهراً از بچالش کشیدن مقامات هراسی بدل راه نمی دهند.
آقای جان مک لود، ویراستار ارشد آی دبلیو پی آر گفت: "افغانها از حکومت بعنوان نهادی که بطور تاریخی ضعیف بوده، چندان هراس ندارند. اما هراس از وجود قدرت های متعددی که موازی هم عمل می کنند، برای هر افغان قابل درک است. این خبرنگاران قادرند این موضوع را جدی نگیرند."
در فرهنگ افغانها، تاکید زیادی بر مودب بودن بخصوص احترام نسبت به بزرگان می باشد. اما این روحیه همیشه آنطوری نیست که نتوان سوال های سختی را مطرح کرد. در عین حال تاکید می شود که نباید به مسایلی از که از نظر اخلاقی اهانت آمیز به نظر می رسد پرداخته شود.
با اینهمه، ما خبرنگارانی داریم که در مورد مسایل حساسی چون سقط جنین نوشته اند و برای آنکه گزارش شان بی طرفانه باشد، از دیدگاه های شخصی و تعصبات چشم پوشی کرده اند.
عده ی دیگر، اخیراً مسایلی را در مورد کسانی که از سوی جامعه به انزوا کشانده شده اند، مانند جوگی ها، گزارش نوشته اند.
مساله مهم دیگر در کشور حقوق بشر و نقش جنگسالاران کنونی و قبلی می باشد. گزارشگران برای تهیه گزارش هایی چون گزارش اخیری که در مورد خشم رای دهندگان بالای کاندیدانی با سابقه مشکوک تهیه شده بود، نیاز دارند تا جرئت به خرج دهند.
مک لیود افزود: "گزارش دهی در مورد نقض حقوق بشر واقعاً بسیار خطرناک است. آنان با مردم در شرایط بسیار خطرناک مصاحبه می کنند. خود شان با خطر مواجه اند و از سوی گروه های مسلح تهدید می شوند. با وجود آن، آنها این سوالات مشکل را با افراد خطرناک در میان می گذارند."
این امر بخصوص زمانی صادق می شود که گزارش های تکان دهنده ای چون اعدام کودکی از سوی طالبان به اتهام جاسوسی برای نیروهای خارجی، تهیه می گردد.
آی دلیو پی آر، گزارش گران را برای کاوش و جستجوی منابع شان تشویق می کند، و در عین حال به آنان آموزش می دهد که باید هردو جهت گزارش را بطور منصفانه انعکاس دهند.
بالاخره اینکه تعداد زیاد گزارشگرانی که من با آنان ملاقات کردم احساس عدالت خواهی داشتند و این امر نشان می دهد که در میان افغانها بطور وسیع این باور وجود دارد که هرانچه در گذشته، خوب یا بد، در افغانستان اتفاق افتاده لازم است تا نسبت به گذشته به نحوی تصفیه حساب صورت گیرد.
دانیلا پلد، یکی از ویراستاران آی دبلیو پی آر می باشد.
