اکثرپښتون ها درترکیب خانواده گی بیگانه را نمی پذیرند

نظیفه 22 ساله در خانواده پر جمعیتی بزرگ شده است که تعداد شان به 50 نفر می رسید و متشکل از سه نسل است .

او به تازگی با پسر کاکایش نامزد شده و از این بابت بسیار ناراحت است.

نظیفه گفت وقتی مادرش او را از نامزدی اش خبر داد بسیار گریست. او گفت که پسر کاکایش را همیشه به چشم برادر دیده است.

اما وقتی مادر نظیفه از اندوه او با پدرش صحبت کرد، پدر به خشم آمد.

وی گفت "پدرم گفت  تو  به خوب و بد ت نمی فهمی. این کار روباط ما را با اقارب تقویت خواهد کرد و باعث وحدت بیشتر ما خواهد شد. ما بیرونی ها را نمی شناسیم، از شخصیت و اخلاق آنها خبر نداریم. این فرهنگ ماست که بین اقارب خود ازدواج کنیم."

در ولایت شرقی پکتیا خانواده های پر جمعیت پشتون معمولاً برای تامین امنیت و حفاظت از آبرو و دارایی های شان باهم زندگی می کنند. خانواده ها ممکن است تا 4 نسل یکجا به سر ببرند و گاه تا 150 نفر در یک حویلی زندگی کنند.

این گونه خانواده های بزرگ از احترام خاصی برخورداراند، بیشتر به این دلیل که احتمال کم وجود دارد تا طرف های متخاصم بالای خانواده ای به این بزرگی که تعداد زیاد مردان آماده جنگ دارد، حمله نمایند.

مردان کار می کنند و پول بدست می آورند تا غذا، البسه و نیازهای عمومی خانواده برآورده شوند. کارهای روزمره داخل خانه میان زنان تقسیم می شوند و این عامل دیگری برای حفظ همبستگی خانواده است.

اما این گونه زندگی مشترک مشکلاتی نیز به همراه دارد. آزادی فردی کمی در این خانواده ها وجود دارد و افراد فرصت چندانی برای اتخاذ تصمیم درمورد زندگی شخصی خود ندارند، بخصوص در زمینه ازدواج.

اتخاذ همه این تصامیم به عهده بزرگان خانواده است.

محمد نسیم که رئیس یک خانواده 90 نفری است گفت: "وحدت و همبستگی برای ما از هرچیز دیگر ارزش بیشتر دارد." او گفت که سنت های قدیمی باعث ثبات و مصوونیت می شود.

او در ادامه افزود: "دشمن نمی تواند علیه ما اقدام کند. دختران خارج از خانواده وحدت ما را آسیب می رساند. آنها با دیگران به آسانی جور نمی آیند. آنها در داخل خانواده بی اعتمادی و جنجال به بار می آورند. لذا ازدواج با اقارب و زندگی باهم مزیت های زیاد دارد."

علاوه بر آن غرور مردانه هم مطرح است.

نسیم گفت: "برای یک پشتون بسیار نامردی است که از خواهر یا دخترش بپرسد که با چه کسی ازدواج می کند."

خطرات صحی و اجتماعی

کارشناسان می گویند که ازدواج با اقارب نزدیک سنت باقی مانده از زمان های قدیم است، زمانی که نگرانی اصلی خانواده‌ها دفاع از خود در برابر حمله و حفظ زمین شان در برابر غارت و زورگیری بود.

خالد احمد حبیب جامعه شناس در پوهنتون پکتیا گفت: "این نوع ازدواج ها در میان پشتون ها حدود 1،000 سال قبل به دلیل تهدیدات جنگی انجام می شد. آن وقت سطح آگاهی بسیار پایین بود اما این سنت ناخوش آیند دوام یافته است. در این ازدواج ها حقوق مردان و زنان جوان پایمال می شود. تحقیقات طبی نشان داده است که ازدواج با اقارب برای صحت نیز معمولاً خیلی مضر است."

حبیب یادآور شد که ازدواج های جبری در اسلام جایز نیست، اما افزود که در میان پشتون ها معمولاً سنت بر اصول دینی می چربد.

متخصصان اصول اسلامی نیز تایید می کنند که ازدواج جبری خلاف آموزه های اسلام است و در عین حال هشدار داد که زندگی کردن در چنان خانواده بزرگ و در تماس نزدیک با هم می تواند مشکلات زیادی را بار آورد.

مفتی عتیق الله خالد یک عالم دینی محلی گفت: "اول زندگی کردن تعداد زیاد افراد در یک خانه بد است چون ممکن است منجر به گناهان دیگر گردد. اگر دختر کاکاها و پسر کاکاها باهم زندگی کنند، مشکل آفرین خواهد بود زیرا ممکن است باعث روابط نامشروع شود.

او گفت: "اگر آنها به رضایت خود ازدواج کنند گناهی نیست. اگر خلاف میل شان به ازدواج داده شوند گناه است، چون اسلام به پسر حق انتخاب دختر و به دختر حق انتخاب پسر را داده است. اگر کسی پسر یا دختر را مجبور به قبول یک دیگر کند گناهکار می شود و باید مسوولیت عواقب آن را به عهده بگیرد."

خالد از تجربه شخصی اش در این زمینه سخن گفت.

او گفت: "خانواده ام به من گفت که با کسی از اقارب ام ازدواج کنم، اما من توافق نکردم. به همین خاطر آنها مرا از خانواده راندند. من به انتخاب خودم عروسی کردم."

او گفت: "من با زن و اطفالم زندگی خوشی دارم. اگر مطابق خواست خانواده ام ازدواج می کردم همه امور زندگی ام در دست کسی دیگری بود و من باید نزد او رفته اجازه می گرفتم."

اسماعیل لاروی استاد پوهنتون در پکتیا نیز تایید کرد که خانواده های کلان مشکلات اجتماعی زیادی به بار می آورند.

او گفت: "کودکان در خانواده ها کلان خوب بار نمی آیند. خانواده های کلان در برابر فقر نیز آسیب پذیرتراند، عدالت زیر پا می شود و مشکلات اخلاقی زیادی به بار می آید."

متخصصان طبی تاکید می کنند که این شیوه زندگی خطرات زیادی  دارد.

داکتر بازگل در پکتیا گفت اگر از عواقب ازدواج های مکرر درون خانوداگی بگذریم، مشکل دیگر این است که امراض در آین گونه خانواده های کلان بطور سریع پخش می شود.

او گفت: "بسیاری امراض مادرزادی اند. اگر کسی با یکی از اقارب اش ازدواج کند، معمولاً صحت کودک ضعیف می باشد. در خانواده هایی که میان ازدواج در میان اقارب صورت می گیرد نسبت به خانواده های دیگر ناتوانی های جسمی بیشتر دیده می شود."

اما شیوه های قدیم زندگی هنوز حاکم است. بزرگان خانواده ها که معمولاً بی سواد اند، هنوز به این باورند که سنت پشتون تنها راه تامین بقای خانواده های شان است.

حاجی محمد جان رئیس یک قبیله کلان در پکتیا گفت: "جوانان به اندازه پیران نمی دانند چه چیزی برای خانواده ها و کودکان شان خوب است. آنها تصامیم شان را با اتکا به احساسات می گیرند. سنت پشتون ها ایجاب می کند که به جوانان نباید اجازه داد خودشان تصمیم بگیرند. آنها باید درمورد هرکاری که انجام می دهند با ما مشوره کنند."

هزینه این سنت برای افراد می تواند بسیار بالا باشد. جمیله یکی از قربانیان این سنت است. او به آی دبلیو پی آر گفت وقتی 15 ساله بود با پسر کاکایش نامزد شده بود و بعد از 10 سال انتظار ازدواج کردند. ازدواج شان موفق نبوده است.

او در ادامه گفت: "زندگی مشترک ما تلخ است. ما یکدیگر را دوست نداریم، ولی چاره ای نیست. این نتیجه تصمیم بد بزرگان ماست که زندگی ما را ویران کرده اند. من همه کسانی را که مرا به ازدواج پسر کاکایم در آورده اند نفرین می کنم.