انتقاد بالای رسانه‌های افغانستان بابتِ نشر برنامه‌های نامناسب
رسانه‌ها به ظنِ تخریب ارزش‌های فرهنگی هشدار داده شده اند.
انتقاد بالای رسانه‌های افغانستان بابتِ نشر برنامه‌های نامناسب
رسانه‌ها به ظنِ تخریب ارزش‌های فرهنگی هشدار داده شده اند.
خبیر، یکی از واعظان مسلمان که در ولایت شرقی پکتیا زندگی می‌کند، برای آنعده از دانش‌آموزان افغان که برنامه های متبذل تلویزیونی و رادیویی را می‌بینند و می‌شنوند، هشداری دارد. او ادعا می‌کند که این‌گونه یک فرهنگ غیر اسلامی آنان را از راه راست منحرف می‌کند و او و شاگردانش به حد کافی شاهد آن بوده‌اند.
او می گوید، «شبکه‌های رادیویی تمام روز آهنگ نشر می‌کنند، با دختران مصاحبه می‌کنند وموضوعات بیهوده و بی‌معنا را به بحث می‌گیرند. رسانه‌ها جامعه را منحرف می کنند و برنامه‌های آنها به حیثیت مردم لطمه وارد می‌کند. اگر صلاحیت می‌داشتم مانع نشر یک تعداد برنامه‌ها می‌شدم و همچنین فعالیت بعضی رسانه‌ها را توقف می‌دادم.»
پس از سقوط طالبان در 2001، رشد برنامه‌های مختلف و شاد رسانهای درافغانستان از دست‌آوردهای مهم این کشور محسوب می‌شود. اما انتقادها وجود دارد که رسانه ها ارزش های سنتی افغانستان را پا‌مال می کنند، و نشرات آنها از سوی برخی شنوندگان و بینندگان زشت خوانده می‌شود.
به شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی گوش‌زد شده که برخی از برنامه های شان را توقف دهند. ده ها نفر در مصاحبه های شان با آی دبلیو پی آر هشدار داده اند که این برنامه ها حساسیت‌های فرهنگی را جریحه دار می سازند. یک تعداد از مصاحبه شونده‌ها گفته اند که در نشرات رسانه ها معیارهای لازم رسانهای درنظر گرفته نمی‌شود. مخاطبین خواهان برنامه های معلوماتی و آموزشی بهتری اند که برای همه مناسب باشد.
عایشه، یک‌تن از باشندگان ولسوالی ځاځي میدان می‌گوید، «من از خواندن روزنامه ها لذت می برم و خلی علاقه‌مند برنامه های علمی و آموزشی تلویزیونی استم. اما به نظر می رسد که در این جا رادیوها برنامه های مهمی را پخش نمی‌کنند. برای ما همیشه آهنگ پخش می‌شود و برخی از آنها شعرهای نامناسب می داشته باشند ناراحت‌مان می‌کند.»
پکتیا در جنوب شرق افغانستان موقعیت دارد و کمتر از نیم ملیون نفر را در خود جا داده که بیشتر آنها را قوم پشتون تشکیل می‌هد.در این ولایت هفت شبکه‌ی رادیویی خصوصی و دولتی، و همچنین ده ها رسانه‌ی چاپی فعالیت دارد. رادیو تلویزیون افغانستان- شبکه‌ی ملی کشور- نیز در این ولایت نشرات دارد.
اما این شبکه‌ها ناگزیر اند گاه گاهی با برخوردهای به شدت سنتی نیز مبارزه کنند. پیشوایان مذهبی اغلب شکایت می کنند که برنامه های موسیقی و فیلم ها به طور «بی‌شرمانه»ای برای زنان نشان داده می‌شود و برنامه های تفریحی و سیاسی به مراتب بیشتر از برنامه های اسلامی است.
نیازالله اصیل ځاځی رییس رادیوی ژوند، نگرانی‌های مرتبط با رسانه‌ها را توضیح داد.
وی به آی دبلیو پی آر گفت: «در جریان حکومت طالبان موسیقی منع بود، اما پس از سقوط آنها یک تعداد شبکه های رادیویی ظهور کردند. این شبکه‌ها به پخش آهنگ هایی شروع کردند که به گمان بعضی‌ها برای جامعه ی سنتی افغانستان مناسب نیست. اما برخی از این شبکه تا هنوز همین کار را می کنند. در این شکی نیست که رسانه ها در ترقی و اصلاح یک جامعه نقش دارند، ولی آنها باید مسوولیت های شان را جدی بگیرند و بدانند که کدام موضوعات می تواند با ارزش های اجتماعی درتضاد قرارمی گیرند .»
او می گوید: «من جوانانی را می شناسم که هیچ چیزی در مورد ژورنالیسم نمی دانند، ولی در رادیو کار می کنند. آنان دانش تهیه برنامه های خوب را ندارند. همچنین نمونه هایی را شنیده ام که بزرگان به خاطر شنیدن موسیقی در هنگام نماز، خشمگین شده اند. حتا یکی از بزرگان شنونده‌یی را تهدید به شکستن رادیو کرده است.»
احمدالله احمدی، سخنگوی رادیوی آوشتون می گوید که شبکه‌ی آنها در تهیه برنامه ها حساسیت های اجتماعی را مدنظر می گیرد. او می گوید، «شبکه ای ما این را درک می کند که احساسات و آداب دینی و اجتماعی باید جدی گرفته شوند.» وی افزود: «رسانه ها باید مطابق خواست و پذیرش جامعه فعالیت کنند.»
محمد شفا مشفق، رییس اطلاعات و فرهنگ پکتیا نیز تایید می کند که در پیوند به معیارهای رسانه ها به یک گفتمان عمومی نیاز است.
او می گوید که همکاران وی خیلی تلاش می کنند تا به مشکلِ «رسانه‌های غیر مسلکی» رسیدگی کنند. او به آی دبلیو پی آر گفت: «ما با شماری از رسانه ها نشست‌هایی برگزار کرده ایم و مساله‌ی معیارها را به بحث گرفته ایم. امیدوارم موضوعاتِ مورد بحث مدنظر گرفته شوند و راه حلی برای آنها پیدا شود.»
شمیم خان کتوازی، والی پکتیا که در یکی از نشست‌های شبکه‌های رسانهای در ماه گذشته صحبت می کرد، تاکید کرد که رسانه‌ها باید روی نشر برنامه های فرهنگی و آموزشی تمرکز کنند. او گفت که رسانه های مسوول می توانند تاثیر بزرگی در راستای پیشرفت منطقه به ویژه در بخش آموزش داشته باشند.
او می‌گوید: «رسانه ها می توانند نقش حیاتی‌ای در پیشرفت این ولایت داشته باشند. آنها با پخش برنامه های آموزشی می توانند فرهنگ و آگاهی را در یک جامعه تقویت کنند. اما آنان باید مسوولیت‌های شان را در برابر مخاطبین جدی بگیرند.»
یک دیدگاه معمول این است سریال های خارجی در اذهان زنان افغان توقعات غیرواقعی نسبت به زندگی ایجاد کرده و شمار دخترانی که از خانه فرار می کنند یا ازدواج توافقی می کنند را افزایش داده است.
مسکا، رییس امور زنان پکتیا می گوید که محتوای بعضی از برنامه‌هایی که در این ولایت به نشر می رسد از نگاه اخلاقی ضعیف بوده و برای خانواده ها مناسب نیستند.
او می گوید: «برخی از سریال‌های خارجی که از طریق تلویزیون هابه نشر می رسند با ارزش های فرهنگی ما مطابقت ندارند. ما حرف های غیر قابل قبول و گفت‌وگوهایی را میان مردان و زنان می شنویم که باعث انتقاد عالمان دین می‌شوند.
او می گوید: « این‌گونه برنامه‌های غیر اخلاقی فقط آنهایی را می‌تواند کمک کند که می خواهند رسانه ها را زیان‌آور جلوه دهند. این کار در واقع زبان آنها را درازتر می‌کند؛ پس باید متوجه باشیم.»
حقمل مسعودزی، رییس مطبوعات پکتیا می‌گوید که بسیاری از خبرنگاران و مجریان در مورد شغل شان آگاهی مسلکی ندارند و آن را شوخی فکر می‌کنند. او می‌گوید: «شبکه‌های رادیویی به جای این‌که 20 ساعت برنامه های نامناسب و منحرف کننده نشر کنند، بهتر است روی برنامه های با کیفیتی تمرکز کنند که برابر با معیارهای ژورنالیزم باشد. با این‌شیوه، مخاطبین می‌توانند از برنامه‌ها سود ببرند و چیزهای مفیدی بیاموزند.» ملاحظه شد
Khabir, a Muslim preacher living in the eastern province of Paktia, has a warning for fellow Afghans who choose to watch television soaps and tune in to frivolous radio shows.
Such un-Islamic popular culture was causing them to turn from the path of righteousness, he claims, and he and his fellow scholars have had enough.
“All day long, radio stations play songs, interview girls, and discuss useless, unnecessary issues,” he said. “The media risks misleading society and their programmes damage their reputation. If I had a say I’d forbid some of these shows from being broadcast and I’d stop a number of media outlets from operating.”
The growth of a diverse and lively media scene has been one of Afghanistan’s most notable successes since the fall of the Taleban in 2001. But critics continue to claim that broadcasters are undermining traditional Afghan values with content some listeners or viewers find offensive.
Media networks in Paktia are being urged to tone down some of their output, with dozens of people interviewed by IWPR warning they risked upsetting cultural sensitivities.
A number of interviewees suggested standards in broadcasting were slipping, and that audiences wanted better-informed, more educational programming that was suitable for everyone.
Aisha, a resident of Zazi district, said, “I enjoy reading newspapers and I’m very interested in watching scientific and educational programmes on TV.
“But there doesn’t seem to be any really important coverage by the radio stations here. We’re only played songs which can have unsuitable lyrics that embarrass us.”
Paktia lies in the south east of Afghanistan and is home to just under half a million people, most of whom are ethnic Pashtuns.
The province hosts seven private and state-run radio stations as well as more than a dozen print media outlets. The National Radio Television Afghanistan (RTA), the country’s public-broadcasting organisation, also airs programming.
However, these outlets have to contend with sometimes extremely conservative attitudes. Religious leaders often complain that music shows and films show women in an “immodest” manner, and that soap operas and political programmes far outnumber Islamic broadcasts.
Niazullah Aseel Zazi, head of ZHwand Radio station, explained the concerns.
He told IWPR, “During the Taleban’s rule music was forbidden but soon after the regime collapsed a number of radio stations sprang up.
“They began to broadcast songs which some listeners believed were inappropriate given Afghanistan’s conservative values.
“Some continue to do this today and this is unprofessional. There’s no doubt that the media has a role to play in the development and reform of society, but they have to take their responsibilities seriously and ensure their output is sensitive to social values.”
One problem, according to local resident Qayam-u-din, said that radio stations often broadcast music at the same time as prayers, an act deeply frowned upon in some Muslim countries.
“I know young people who have no idea about journalism ethics but who still work in radio,” he said. “They don’t have the training to produce appropriate broadcasts.
“I’ve also heard of instances where elders have become angry when people continue to listen to music during prayer time. In one instance an elder threatened to break the culprit’s radio.”
Ahmadullah Ahmadi, a spokesman for Awoshtoon Radio, said that his network did take communal sensitivities into account when deciding its programming.
“Our station understands that sensitivities around religion or social etiquette must be taken seriously,” he said, adding “The media has to operate in accordance with what society deems acceptable.”
Mohammad Shafa Mushfiq, director of Paktia’s department of information and culture, also agreed that public discussion over media standards was needed.
He said his officials were working hard to address the issue of what he described as “unprofessional media outlets”.
“We’ve been holding meetings with a number of media organisations to point out issues over standards,” he told IWPR. “We hope what’s been discussed has been taken on board and solutions will be found.”
Speaking at a meeting of media networks last month, Paktia governor Shamim Khan Katawazai urged outlets to ensure their broadcasts focused on cultural and educational programming.
He said that responsible media could have a huge impact on the development of the region, especially in terms of learning.
“Media networks can play a vital role in the development of this province,” he said. “They can strengthen our culture and understanding through educational programming, but they have to take their responsibility to their audiences seriously.”
A commonly held view is that exposure to foreign soap operas has given young Afghan women unrealistic expectations of life and contributed to the number of girls running away from home or arranged marriages.
Muska Mangal, head of the provincial department for women’s affairs, said that some of the content aired in the province was “morally weak” and unsuitable for family consumption.
“There are foreign TV shows being aired here which just aren’t in keeping with our cultural values,” she said. “We hear language which is unacceptable and conversations between men and women which religious scholars are quick to criticise.
“Such unethical programming merely helps those wanting to make the case that media is damaging. It allows them to further their arguments, so we have to be careful.”
Haqmal Massoudzai, head of Paktia’s press club, acknowledged that many reporters or presenters had no formal training and simply saw their job as fun.
“Instead of broadcasting 20 hours of inappropriate and misleading programming, radio networks need to focus on running quality shows that conform to the standards of good journalism,” he argued. “In this way audiences can actually benefit from the output and perhaps learn something useful.”
This report was produced under IWPR’s Supporting Investigative Reporting in Local Media and Strengthening Civil Society across Afghanistan initiative, funded by the British Embassy Kabul.
