آیا پیلوت های زن افغان می‌توانند به اهداف بلند خود دست پیدا کنند؟

در دسمبر 2016، یکی از تنها دو زن پیلوت واجد شرایط در قوای هوایی افغانستان (AAF)، بعد از سال‌ها تهدید به مرگ، از ایالات متحده امریکا درخواست پناهنده گی نمود 

نیلوفر رحمانی، که در سال 2012 تصدیقنامه پیلوت خود را دریافت نمود، امیدوار است تا در نهایت بتواند در قوای هوایی امریکا ثبت نام کند. او به نیویورک تایمز گفت،"شرایط برای زنان در افغانستان هر روز بدتر و بدتر می‌شود."

این تصمیم او باعث شده است که تنها یک پیلوت زن در قوای هوای افغانستان باقی بماند: صفیه فیروزی  به تازگی آموزش‌های اولیه خود در پایگاه هوایی نظامی شیندند هرات به پایان رسانده است.

خانم فیروزی، که همسرش هم پیلوت است، بیان داشت که او از مشکلات موجود بر  سر راه وظیفه خود نهراسیده است.

او گفت، "من برای نیروهای امنیتی مهمات فراهم میکنم و عساکر که به شدت مجروح شده بودند را به پایتخت انتقال میدهم. پرواز یک طیاره به مدت 10 ساعت (یک روز) کار آسانی نیست، اما برای خدمت به مردمم این کار را انجام میدهم."

اما خبر مربوط به ادعای تایید نشده پناهندگی رحمانی نتوانسته موجبات دلسردی پنج زنی که در حال حاضر در آکادمی هوایی کابل مشغول به تحصیل هستند، را فراهم نماید.

پس از تکمیل سال های سخت آموزش، آنها امیدوارند تا عضوی از جامعه‌ کوچک زنان پیلوت شوند و به عنوان الگویی از آنچه که زنان در افغانستان جدید قادر به دستیابی به آن هستند، خدمت کنند.

با این حال، موانع متعدد فرهنگی و اجتماعی همچنان باقی است، که کوچک‌ترین آن مشکل تحصیل در کنار صدها مرد و امکانات بسیار کم برای زنان است.

تمام آموزگاران در آکادمی مرد بوده، که در جامعه‌ به شدت محافظه کار افغانستان که در آن تفکیک جنسیتی یک استندرد به حساب می اید ، مانع دیگری به شمار می‌رود.

شمیم نوری که در هشت ماه گذشته در این آکادمی مشغول به تحصیل بوده و از پیشرفت خود خشنود است، می‌گوید که او و دیگر هم صنفی هایش در این محیط مردانه، تمام  تلاش خود را بکار میبرند.

او اذعان داشت، "من علاقه زیادی به تحصیل در آکادمی پیلوت داشتم. با وجود تمام مشکلات در این راه، این وظیفه را انتخاب کردم تا بتوانم از طریق آن به مردم کشورم خدمت کنم. اما موضوع که بیشترین نگرانی را برای من ایجاد نموده  این است که ما اموزگار زن نداریم. زنها هم می‌توانند به خوبی مردان تدریس نمایند."

همچنین امکانات جداگانه و یا حتی اتاق تبدیلی لباس برای زنان نداریم، که  این به معنای آن است که زنان نمیتوانند همچون مردان، در ساحه وظیفه، اقامت داشته باشند

زهرا نبی زاده، یکی دیگر از همصنفی های شمیم می‌گوید که نبود لیله برای زنان، یک مانع  بسیار بزرگ برای تحصیل و پیشرفت زنان در قوای هوای کشور بشمار میرود

او می‌گوید، "افراد زیادی از مناطق مختلف کشور دوست دارند به کابل بیایند و پیلوت شوند، اما به این خاطر که لیله جداگانه‌ برای دختران وجود ندارد، و همچنین به خاطر مشکلات ترانسپورتی، نمی‌توانند برای تحصیل به اینجا بیایند. برای همین است که تنها پنج دختر هستیم که در آکادمی پیلوت مشغول به آموزش هستیم و هر روز ساعت 4 بعد اظهر، به خانه‌هایمان برمی‌گردیم."

عبدالرئوف که یکی از مربیان آکادمی است، تصدیق می‌کند کمبود مربیان زن مانع تقاضای زنان برای شرکت در این دوره‌های آموزشی شده است.

علاوه بر این، قوای هوایی، شرایط خوبی برای بیشتر زنان ندارد، به خصوص با در نظر داشت موانع که باید بر آن غلبه کنند تا از این آکادمی فارغ التحصیل شوند.

عبدالرئوف می‌گوید، "علاوه بر کمبود امکانات، امتیازات  کمی برای زنان مشغول به تحصیل در آکادمی پیلوت وجود دارد. یک زن چهار سال آموزش می‌بیند تا تبدیل به پیلوت خوبی شود و بعد اگر شروع به تدریس در آکادمی پیلوت کند، نمی‌تواند انتظار معاش بیشتر از 25000 افغانی داشته باشد."

او به تجربه‌ یک فارغ‌التحصیل سابق زن اشاره می‌کند که به جای تدریس، یک وظیفه اداری  را انتخاب کرد.

او می افزاید، "ما یک پیلوت زن داشتیم که از آکادمی پیلوت فارغ‌التحصیل شد، اما حالا در بخش جندر وزارتخانه مشغول به کار است. اگر آکادمی معاش خوب و امتیازات مناسب پرداخت می‌کرد، احتمالا او به آموزش در آکادمی مشغول می‌شد که می‌توانست فرصت بسیار خوبی برای محصلین اناث فراهم نماید."

عتیق‌الله امرخیل فرمانده‌ سابق قوای هوایی افغانستان نیز تایید می‌کند که مجموعه  از امکانات اندک، معاش پایین و تعصبات گسترده‌ اجتماعی، مانع خدمت رسانی زنان  در این عرصه شده شده است.

"مسائل اصلی که مانع اشتغال زنان در قوای هوایی افغانستان شده است شامل کمبود امکانات برای زنان پیلوت، معاش پایین، و سوء رفتار و بی‌احترامی همکاران آنها است."

او یادآوری می‌کند که زنان در دهه 1970 و 1980 شرایط بسیار بهتری در ارتش داشتند.

ایشان اذعان دارد، "قوای هوایی تمام امکانات موردنیاز پیلوت زن را برای آنها فراهم کرده بود و حتی به آنها خانه و مکافات و امتیازات دیگری هم داده می‌شد."

سرمایه‌گذاری انبوه       

آکادمی پیلوت کابل آموزش‌های در زمینه‌ تئوری، همراه با برخی آموزش‌های عملی در میدان هوایی نظامی در بخش شیندند ولایت هرات را ارائه می‌کند. بعد از یک سال، تمام محصلین برای تکمیل آموزش خود باید به خارج از کشور سفر کنند.

از زمان سقوط طالبان در سال 2001، ایالات متحده سرمایه‌گذاری عظیم در قوای هوایی افغانستان انجام داده است، و در حدود 3.7 میلیارد دلار آمریکا را در اختیار آنها گذاشته است. در حال حاضر یک ناوگان متشکل از 120 طیاره مسافرتی و نظامی وجود دارد.

اما نظیفه زکی، یک ژنرال متقاعد شده ارتش که در حال حاضر به عنوان نماینده در کمیته امنیت ملی پارلمان ایفای وظیفه میکند ، می‌گوید نقش زنان نادیده گرفته شده است.

او می‌گوید که مشارکت زنان در زیرساخت‌های نظامی افغانستان مدرن حیاتی است.

او همچنان می افزاید، "شجاعت زیادی لازم است تا یک زن یا مرد پیلوت شود. کارهای زیادی برای تقویت قوای هوایی انجام گرفته، اما هیچ دستاوردی نداشته‌ایم. جامعه بین‌المللی کمک‌های زیادی به قوای هوایی افغانستان اعطا کرده است، اما توجه زیادی به نقش زنان نشده است."

محمد رادمنش معاون سخنگوی وزارت دفاع، تاکید میکند که ارتش هنوز از ایجاد فرصت‌های برابر بیشتر برای زنان دست برنداشته است.

ایشان ادامه میدهد، "وزارت دفاع افغانستان خواهان ایجاد فرصت‌های بیشتر و هموار کردن راه برای آموزش زنان پیلوت در قوای هوایی افغانستان با کمک و همکاری ایالات متحده امریکا و تعلیمات، کمک و مشوره (تعهد ناتو به حفظ 13000 عسکر در کشور) است."

در این میان، خانم فیروزی، تنها پیلوت باقیمانده در افغانستان، این موضوع را روشن کرد که با وجود تمام مشکلات به پرواز ادامه خواهد داد.

او گفت، "من باید به وظیفه خود ادامه دهم، با وجود اینکه این کار به انرژی و صبوری زیادی نیاز دارد، اما من آماده فداکاری هستم چون من برای خدمت به ملتم کار می‌کنم."