دانش‌آموزان افغان هنوزهم در مکاتب لت‌وکوب می‌شوند

فرهاد، دانش‌آموز مکتب که 13 سال دارد پس از لت‌وکوب فراوان از سوی استادانش وضعیت برایش غیرقابل تحمل شده و تصمیم گرفته مکتب را ترک کند.

 والدینش از ترس این که دوباره این لت‌وکوب اتفاق نیفتد، بر آن شدند تا فرهاد مکتب را ترک کند و مزدوری کند.

حالا این نوجوان در یک دکان آهنگری در نزدیکی‌ِ خانه‌ی شان در شهر مهترلام- مرکز لغمان، کار می کند و روزانه فقط دو دالر درآمد دارد. فرهاد به آی دبلیو پی آر گفت: «استادانم بسیار لت‌وکوبم می کردند. من خیلی می ترسیدم؛ به همین خاطر هرهفته دو یا حتا سه‌بار از مکتب فرار می کردم. سرانجام، والدینم پیشنهاد کردند که دنبال کار بگردم تا هم از آزار و اذیت رهایی یابم و هم یک مقدار پول پیدا کنم. همان بود که مکتب را ترک کردم و حالا در یک آهنگری کار می کنم. این کار خیلی طاقت فرسا است.»

محمد اصغر نیازی، پدر فرهاد می گوید که این سرنوشتی نیست که برای آینده‌ی فرزندش در نظر داشت. وی در ادامه گفت: «این روزها خیلی ناراحت می شوم وقتی می شنوم که استادان شاگردان شان را لت و کوب می کنند. آرزو داشتم پسرم درس بخواند، ولی حالا این رویایم به خاک یکسان شده است.»

قضیه‌ی فرهاد یک مورد منحصر به فرد در کشور نیست؛ تنبیه جسمی- با آنکه خلاف قانون است-در بسیاری از مکاتب افغانستان معمول است. کودکان‌ مکتب‌ رو در لغمان- ولایت شرقی افغانستان به آی دبلیو پی آر گفتند که ترک درس از سوی دانش‌آموزان پسر از ترس آزار و اذیت در مکتب، حرف تازه‌یی نیست. 

به گزارش آزار و اذیت کودکان در افغانستان مراجعه کنید.

دلیل این که تا اکنون به این مشکل رسیدگی نشده این است که بسیاری از پدران و مادران فکر می‌کنند تنبیه جسمی بخش مهم تربیتی یا انضباطی در مکاتب است.

شاهدالله خان 12 ساله، یکی از دانش‌آموزان مکتب سید مراد در ولسوالی الیشنگ، می گوید که وی برای این که لت و کوب نشود مرتب از مکتب فرار می کند. او می گوید که صبح‌ها به بهانه‌ی مکتب از خانه بیرون می شود، ولی تمام روز را با دوستانش در جاده ها گشت و گذار می کند. وی به آی دبلیو پی آر گفت: «روزی یکی از استادانم با چوبی بسیار محکم به سرم کوبید و سرم خون آلود شد. پس از آن از پدرم خواستم که به یک مکتب شخصی تبدیلم کند، به خاطریکه در آن‌جا شاگردان را لت و کوب نمی کنند. اما از آنجایی که خانواده ام از عهده مصارف آن برآمده نمی تواند، هنوز هم در همان مکتب قبلی ام درس می خوانم.»

اما اطلس46 ساله ، پدر شاهدالله می گوید  تا جایی از وضعیت پسرش راضی است. وی  به این باور است  که استادان باید پسرها را تنبیه جسمی کنند. وی ادعا می کند که «رفتار و کردار درست بدون لت وکوب به دست نمی آید.وی در ادامه گفت: «کودکان تا تهدید یا تنبیه جسمی نشوند، بزرگان را فرمانبرداری یا احترام نمی کنند.»

برای دانش‌آموزانِ خوشبخت که خانواده های شان از عهده مصارف مکاتب خصوصی برآمده می توانند، فرستادن فرزندان شان به این مکاتب می تواند یک راه حل باشد.

معاذالله 17 ساله، دانش‌آموز مکتب خصوصی صهیب در مهترلام، افزود: «روزی یکی از استادان به صنف ما آمد و من را فقط به خاطر داشتنِ موی زیاد، با چوب لت کرد. حالا در مکتب خصوصی درس می خوانم و خیلی راحت استم. از درس هایم لذت می برم و از جمله شاگردان برتر استم.»

سید اسلم میثاق، روان‌شناس به آی دبلیو پی آر گفت که تجربه های مسلکی وی ثابت کرده که تنبیه جسمی یک روش کهنه و بیهوده  تربیتی است.او تاکید کرد که چگونه رفتار نامناسب با کودکان اعتماد به نفس آنها را صدمه می زند و سبب مشکلات گوناگونی در ایام جوانی می شود.

وی گفت : «سلوک مناسب در مقابل کودکان و ارج‌گزاری به آنها، برای رشدشان خیلی مهم است. برخورد محترمانه با کودکان، آنها را در کسب اعتماد به نفس کمک می کند. 

جمال احمد مجاهد، عالم دینی نیز به آی دبلیو پی آر گفت که لت‌وکوب کودکان یک عمل مخالف آموزه های اسلام است. او ازاستادان خواست که با شاگردان از شفقت کار بگیرند و درک کنند که همه‌ ی دانش‌آموزان به پرورش دقیق نیاز دارند. وی چگونگی برخورد حضرت محمد ص را با نواسه‌هایش- حسن و حسین- به طور مقایسوی ذکر کرد و گفت: «بعضی اوقات حسن و حسین حتا در هنگام نماز در بالای شانه های  حضرت پیامبر می نشستند. در روایت ها گفته شده که چگونه پیامبرپس از ادای نماز نواسه هایش را به آغوش می گرفت و می بوسید.» 

مسوولین تاکید می کنند که این گونه برخوردها آهسته‌آهسته می‌روندتا جای شان را به روش های نرم‌تر تربیتی خالی کنند.

محمد کریم رحیمی، سخنگوی ریاست معارف لغمان می گوید این باور که تنبیه جسمی برای رشد کودکان زیان‌بار است و دیگر پذیرفتنی نیست، در تمام مکاتب رو به گسترش است. وی افزود «حالا مشکل لت و کوب شاگردان از سوی استادان معضلی نیست که به کثرت وجود داشته باشد. ما برای مبارزه با این مشکل اقدامات جدی را روی دست گرفته ایم، از جمله برگزاری نشست ها با مدیران مکاتب برای تاکید روی این که تنبیه جنسی دیگر ممنوع است. همچنین مکاتیبی نیز فرستاده ایم که تصریح می کنند این گونه لت‌وکوب ها دیگر پذیرفتنی نیست.»

شاه محمود سرحدی، مدیر لیسه عالی داکتر عبدالله لغمانی در مهترلام، نیز می‌گوید که همکاران وی خیلی تلاش می کنند تا ثابت کنند که تنبیه‌های فزیکی در مکتب‌ داری مدرن دیگر جای ندارد. او اذعان می کند که هنوز هم نمونه‌هایی از این دست به وقوع می‌پیوندد، اما مدعی است که میزان آنها خیلی پایین است. وی افزود «وقتی موردی اتفاق بیفتد که استاد، شاگردی را لت و کوب کند، ما به استاد توصیه می کنیم که پوزش بخواهد و کتباً وعده بسپارد که دیگر هرگز شاگردی را تنبیه جسمی نمی‌کند.»

عبدالعلیم، استاد در مکتب گل‌پاچا در مهترلام می‌پذیرد که در گذشته برخی از شاگردانش را لت‌و‌کوب کرده است. اما حالا می‌خواهد بگوید که با یک روش شفقت‌آمیز می‌توان نتایج به مراتب بهتری را به دست آورد. وی گفت  «سه‌سال می‌شودکه سلوکم را تغییر داده‌ام و با شاگردان رویه بهتری می‌کنم. من دریافته‌ام که اگر از تنبیه جسمی شاگردان اجتناب کنم چقدر آنها به درس علاقه نشان می‌دهند و احترامم می‌کنند. حالا از برخوردی که در گذشته داشتم، نادمم.»