دست و پنجه نرم کردن زنان با اعتیاد

 احمد سیر یزدانی گزارشگر تحت اموزش ای دبلیو پی ار در کابل

ملالی 26 ساله با موهای ژولیده ؛ حال نا منظم و کثیف در حالیکه اطرافش با انبوه از کثافات احاطه شده بود در زیر پل سرخ در مرکز کابل بیحال افتیده بود .

او دوسال قبل زمانیکه  اقاربش وی را با هیرویین آشنا ساختن معتاد به مواد مخدر شد. شش ماه قبل فامیل اش وی را از خانه بیرون کرد و حالا وی روز هایش را در زیر پل سوخته جاییکه بیشتر معتادین در آنجا گرد هم میآیند می گذراند.

ملالی گاه و بیگاه پول گدایی می کند تا آنکه از فروشندگان که در زیر پل هستند مواد خریداری کند. او بعد از رد و بدل کردن چند نکته با خبرنگار آی دبلیو پی آر با صدای آرام گفت،" دور برو من را تنها بگذار، من را آزار مده ."

زمانیکه خبرنگار آی دبلیو پی آر بعد از گذشت چند روز دوباره نزد ملالی برگشت برایش گفتند که او فوت کرده است.

اعتیاد یکی از چالش های عمده در افغانستان است، افغانستان از بزرگترین تولید کنندۀ تریاک و محصول تصفیه شدۀ آن هیرویین در جهان به شمار می رود.

سید جاوید بدخش، رییس تداوی معتادان وزارت صحت عامۀ افغانستان گفت در تحقیقات اخیر که صورت گرفته است نشان می دهد که 3،5 میلیون تن که 11 در صد از تمام نفوس کشور را تشکیل می دهد به مواد مخدر مبتلا اند که 650000 تا 890000 آن را زنان و 100000 آن را اطفال تشکیل می دهد.

پروسه تداوی معتادان بطور خاص برای زنان به علت کمبود منابع با مشکلات  مواجه است  بدخش گفت  (( ما 108 مرکز تداوی برای  معتادان  در 34 ولایت کشور داریم، از این تعداد شش مرکز آن که در شش ولایت افغانستان قرار دارد مراکز تداوی برای  زن ها ست))

طبق گزارش بدخش، مرکز معتادان کابل با داشتن 80 بستر گنجایش بیشتر مریضان را دارد، در حالیکه کلینیک های بلخ و ننگرهار هر کدام دارای 60 بستر اند. بدخشان و هرات توانایی تداوی 30 زن را در یک وقت دارد، در حالیکه مرکز  ولایت فراه تنها 20 بستر دارد.

پرویز رحیمی، رییس بخش حقوق برای زنان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می گوید که تأثیرات اجتماعی زنان معتاد یکی از نگرانی های عمده است به خاطریکه آنان در فامیل نقش زیاد دارند.

اوگفت:" بعضاً ما با زنانی روبرو شده ایم که به خاطر دریافت پول برای خرید مواد مخدراطفال شان را به فروش رسانیده اند." او اضافه کرد که زنان معمولاً توسط شوهران و یا اعضای فامیل شان به مواد مخدر معتاد می شوند."

محمد عثمان فروتن، رییس پلان و پالیسی وزارت مبارزه با مواد مخدر گفت که فقر و سطح بلند بیکاری باعث رو آوردن مردم به مواد مخدر می شود. او اضافه کرد که برنامه محو کشت خشخاش و تداوی معتادین فقط بخشی از راه حل ها است.

اوگفت:" ما کمپاین آگاهی دهی را در ولایات راه اندازی کرده ایم، برعلاوه این همه تأثیر ناگوار مواد مخدر باید شامل برنامه آموزشی شود  که ما در راستای معرفی این برنامه  با وزارت های زیربط کار می کنیم."

مسؤلین در وزارت های صحت عامه و مبارزه با مواد مخدر پذیرفتند که نگرانی عمده همانا بیکاری است. در صورتیکه معتادان مواد مخدر به گونۀ درست تداوی هم شوند اگر فرصت برای پیدا کردن کار نداشته باشند خطر برگشت به حالت قبلی شان موجود است.

متین اکبری، یکتن از مقامات وزارت امور زنان می گوید که بسیاری از زنان به منظور به دست اوردن پول مواد مخدربه جرایم کوچک و فحشاء رو می آورند.

اکبری به آی دبلیو پی آر گفت:" وزارت امور زنان هیچ نوع پلان برای مبارزه با این چالش را ندارد."

نجیب الله دانش، معاون سخنگوی وزارت امور داخله گفت که اعتیاد باعث جنایت می شود.

اواضافه کرد،" پولیس شماری از زنان معتاد را دستگیر کرده است که در دزدی ها و کیسه بری ها دست داشتند."

اوگفت که پولیس 2000 تن از معتادان اعم از مردان و زنان را از داخل شهر کابل به بیرون از شهر انتقال داده است  اما گفت که ارگانهای دولتی امکانات تداوی این همه معتاد را ندارند

اما وزارت صحت میگوید برای کسانیکه با اعتیاد مبارزه می کنند هم تداوی و هم کلینیک های بود وباش را مساعد می کند.

تداوی خانگی شامل ارزیابی روانی با تداوی صحت مغزی برای 45 روز می باشد. این روند شش ماه را در بر خواهد گرفت و بر اساس گزارش وزارت صحت ماهانه 400 تن تحت تداوی خانگی در سراسر افغانستان قرار می گیرند.

افغانها به خصوص در نقاط دور دست کشور به گونۀ عنعنوی از تریاک به عنوان دارو استفاده می کنند. دهه های جنگ باعث شده است که بیشتر از مردم هیرویین استفاده کنند. ورود مهاجرین بازگشت کننده از کشورهای همسایه مثل ایران جاییکه سطح معتادین خیلی بلند است همچنان باعث افزایش چالش های شده است.

با وجود سطح بلند اعتیاد ارقام ارایه شده توسط حکومت نشان می دهد که کشت خشخاش در حال کاهش است. براساس گفتۀ فروتن در سال 2015 در حدود 19 در صد کشت کوکنار در سراسر افغانستان کاهش یافته است. به قول او  از 6400 تُن که سال گذشته تولید شده است به 3300 تُن کاهش یافته است.

سروی نشان می دهد که بیشتر کشت در ساحات صورت می گیرد که در آنجا حکومت ادارۀ کمتر دارد که شامل ولایت های جنوب  و جنوبی و شرقی کشور می شود.

برعلاوه اینکه گزارش های اریه شده توسط مسؤلین کاهش در کشت را نشان می دهد، اما استفاده کنندگان در کابل می گویند که درسترسی به مواد مخدر بازی طفلانه است.

شاه پری، یکتن از استفاده کنندگان که در سه سال اخیر معتاد شده است گفت:" حالا ما بهتر از قبل به آسانی می توانیم مواد بدست بیاوریم، فروشندگان مواد مخدر به گونۀ آشکار در مارکیت ها مواد را به گروهای معتادین به فروش می رسانند."

سیمین، یکتن از خانم های معتاد گفت اولین کسیکه وی را به مواد مخدر آشنا ساخت شوهرش بود اکنون سمین با شوهرش یکجا مواد مخد ر دود میکند . او گفت:" من ازهفت سال به اینسو با شوهرم مواد استفاده میکنم ، ما تمامی اموال ما را به فروش رسانیدیم و هیچ راه برگشت از این حالت را نداریم."

احمد سیر یزدانی خبرنگار آموزش دیدۀ آی دبلیو پی آر در کابل