فروش پاسپورت در افغانستان

گزارشی از عبدالواحد فرامرز

گزارش شماره 420

12 جنوری 2012

پس ازانکه سه ماه قبل، مسوولان صدور پاسپورت را متوقف کردند، بازار سیاه این سند به شدت رشد کرد.

ریاست پاسپورت در اواخر سال 2011 خطاب به اعضای پارلمان اعلام کرد که پاسپورت سفید را ختم کرده و دیگر پاسپورت صادر نخواهد کرد.

اما آی دبلیو پی آر دریافته است که مسوولان فاسد بطور غیر قانونی و از طریق دلال ها پاسپورت را به کسانی که حاضر به پرداخت پول گزاف باشند، به فروش می رسانند.

محمد عارف رحمانی، یکی از نمایندگان ولایت ارزگان در پارلمان گفت: "ما دیده ایم که دوستان، اقارب و موکلان ما پاسپورت را به قیمت 25000 الی 35000 افغانی خریده اند. مردم با پرداخت پول زیاد پاسپورت می خرند."

یکی از دلالانی که در خرید و فروش غیرقانونی پاسپورت دست دارد، گزارشگر آی دبلیو پی آر را یک شب در جلسه ای برد که دران پاسپورت را از کارکنان ریاست پاسپورت تسلیم می شد.

او گفت که پس از اعلان کمبود پاسپورت، این سند در بازار سیاه وارد شد و به مبلغ 200 الی 300 دالر خرید و فروش می شد، اما این رقم به دلیل تقاضای پول بیشتر از سوی مقامات، به 500 الی 700 دالر افزایش یافت.

یک کارمند ریاست پاسپورت که نخواست نامش فاش شود، خرید و فروش پاسپورت را تایید کرد.

او گفت: "یک تعداد پاسپورت از سوی مقامات بلند پایه حکومتی گرفته شده است، و آنها این پاسپورت ها را در بدل پول توزیع می کنند."

او و دلال هردو تاکید داشتند که باوجود پرداخت پول رشوت، متقاضیان باید اسناد لازم را ارایه دهند.

مامور اداره پاسپورت به آی دبلیو پی آر گفت که کمبود اولیه کتابچه های سفید پاسپورت به دلیل هجوم کسانی که می خواستند به حج بروند، بوجود آمد. در عین حال افغانهایی که از ایران اخراج شده بودند برای گرفتن پاسپورت به آن اداره هجوم آورده بودند.

محمد امین خرمجی، معاون ریاست عالی نظارت و مبارزه با فساد، تایید کرد که برخی ماموران ریاست پاسپورت در بدل پول های هنگفت پاسپورت صادر می کنند. او گفت که دفترش در مورد این مشکل با ادارات امنیتی ارتباط گرفته است، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.

شفیق الله، باشنده غزنی 15 روز در صف های پیش روی ریاست پاسپورت انتظار کشید، ولی ماموران می گفتند که پاسپورت نمانده است. بالاخره او مجبور شد که پاسپورت را بخرد.

او گفت: "من مجبور شدم 500 دالر بپردازم و در مدت دو روز پاسپورت بگیرم.

جنرال ایوب، رییس پاسپورت افغانستان دست داشتن کارکنانش را درین تخلف رد کرد و گفت که این اتهامات آوازه هایی می باشند که از سوی فعالان بازار سیاه به دروغ پخش شده است.

او گفت: "در هیچ شرایط، پاسپورت در برابر پول به کسی توزیع نشده است."

جنرال گفت که پاسپورت هنوز در موارد خاص توزیع می شود، از جمله برای مریضانی که به تداوی عاجل در خارج کشور نیاز دارند و یا تاجرانی که در سفرهای خارجی که برای اقتصاد ملی مهم تلقی شود، بروند. او گفت که هیچ پول غیرقانونی پرداخته نمی شود.

جنرال ایوب گفت پاسپورت هایی که اکنون در بازار به فروش می رسند، جعلی اند.

او گفت: "کسانی که ادعا دارند در بدل پول پاسپورت خریده اند، باید به من یا ادارات امنیتی شکایت کنند تا متخلفان دستگیر شوند."

رحمانی، نماینده پارلمان این گفته ی رییس پاسپورت را به چالش گرفت و تاکید داشت که پاسپورت های بازار سیاه اصلی می باشند. او افزود اینکه از خریداران غیرقانونی پاسپورت بخواهیم که رفته و شکایت کنند، مفهومی ندارد.

وزارت مالیه افغانستان قرارداد 1.4 ملیون دالری را برای تولید پاسپورت با یک شرکت مقیم لندن امضا کرده است، و طبق گفته های مقامات قرار است در ماه جاری این پاسپورت ها به افغانستان بیاید. جنرال ایوب گفت که با رسیدن پاسپورت های جدید، کار توزیع دوباره آغاز خواهد شد.

برای فعلاً، علیرغم اعلان کمبود پاسپورت ده ها نفر پیش روی ریاست پاسپورت در کابل صف کشیده اند، به این امید که پاسپورت بدست آورند.

محمد نظر، پیرمردی که بخاطر جلوگیری از سرمازدگی خود را در پتویی پیچانده است، گفت که از ده روز به این سو در صف انتظار کشیده است. برخی از دوستان او برای گرفتن پاسپورت رشوت داده اند، اما او آنقدر پول ندارد که این کار را بکند.

او گفت: "من پول ندارم و آنها به من پاسپورت نمی دهند."

عبدالواحد فرامرز گزارشگریست در کابل که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.