حمایت طالبان از سرک سازی در کاپیسا

گزارشی از میوند صافی- افغانستان

گزارش شماره 379

9 نوامبر 2010

ده ها نفر بالای یک سرک خامه در ولایت کاپیسا، واقع شمال کابل، به شدت کار می کنند و ریگ هایی را که از لاری ها تخلیه شده هموار می کنند تا سرک آماده پخته کاری شود.

محمد قیس، راننده ای که موترش را پس از تخلیه ریگ در کنار سرک توقف داده، می گوید: "جای خوشیست که می بینیم مردان جوان ولسوالی تگاب چنین از صدق دل روی این سرک کار می کنند. بزودی سرک پخته خواهیم داشت. در گذشته، ما مجبور بودیم یک نفر مریض را بالای خر یا روی چپرکت پس از ساعت ها پیاده روی به شفاخانه برسانیم، و همیشه شک داشتیم که آیا مریض زنده به شفاخانه خواهد رسید یا نه."

محمد قیس با خنده گفت: "خدا طالبان را خیر بدهد که اجازه دادند بالای این سرک کار کنیم. در غیر آن چه کسی جرئت داشت درینجا کار کند؟"

یک ملک یا بزرگ قوم بنام امیرالله با اشاره به احساس آرامشی که بین سرک سازان حاکم بود، گفت: " دلیل اینکه کسی نمی هراسد، این است که طالبان اجازه کار را داده اند- اگر آنها مخالفت می کردند شما اکنون حتی یک نفر را هم درینجا نمی دیدید. این کار بسیار خوبی است که طالبان انجام داده اند، چون زمستان نزدیک است و مردم تگاب بی سواد و بی کار اند. این پروژه به معنای آنست که این منطقه شاهد کار ساخت و ساز خواهد بود و مردم یک لقمه نان پیدا خواهند کرد."

پیشرفت در کار سرک نتیجه جورآمد مردم محل در ولایت کاپیسا و شورشیان می باشد که اجازه داده اند کار سرک با مصوونیت به پیش برده شود.

در گذشته، هرکسی که درینجا کار انکشافی انجام می داد با خطر حمله روبرو بود، و در سایر مناطق افغانستان هنوز چنین است.

اما مردم محل می گویند یک نمایش قدرت در خزان سال جاری باعث شد شورشیان حاضر شوند در کار اعمار سرک مانع ایجاد نکنند.

در عین حال، طالبان می گویند آنها بعنوان حسن نیت این اجازه را داده اند.

حقیقت هرچه باشد، این موضوع که طالبان تصمیم می گیرند کار روی سرک ادامه بیابد یا نه نشانه ای از قدرت رو به افزایش آنها در ولایاتی چون کاپیسا می باشد که از میدان های جنگ جنوب افغانستان فاصله زیادی دارد.

باشندگان ولسوالی نجراب در ولایت کاپیسا میگويند پس ازانکه دو انجینر پروژه سرک سازی در پایان ماه اگست اختطاف شدند، شورشیان را از ولسوالی مذکور بیرون راندند. وقتی طالبان، اسیران را رها نکردند، مردم محل تفنگ برداشته و در یک درگیری مختصر، آنها را آزاد کردند. (به این گزارش مراجعه کنید: افغانهای خشمگین، طالبان را بیرون راندند.)

بزرگان محلی تگاب نیز مانند ولسوالی نجراب با طالبان از در گفتگو پیش آمدند و آنها را قانع کردند که مانع پروژه هایی که به محل سودمند است، نشوند.

حاجی محمد خان، بزرگ قوم از منطقه دادازی تگاب گفت که مذاکرات مشکل بوده و از سوی هیاتی از شخصیت های متنفذ و دیدارهای انفرادی با قوماندان های طالبان انجام شده است.

او گفت: "گفتگوها روی اعمار مکاتب، کلینیک ها، پل ها، کانال ها، زابرها، بندها و دیوارهای استنادی در برابر سیلاب متمرکز بود که همه آنها منفعت عمومی دارند. آنها گفتند که بین خود بحث کرده و به ما اطلاع خواهند داد. پس ازان اجازه دادند تا پروژه های رفاهی را انجام دهیم."

محمد شریف، سرپرست ولایت کاپیسا از نتیجه ی بدست آمده اظهار رضایت کرد- رفع تهدیهای امنیتی از کارهایی که در ولسوالی های السای، تگاب و نجراب جریان دارد و این امید که پروژه های انکشافی بیشتری درین منطقه بدون هراس از حمله اجرا خواهند شد.

او گفت: "طالبان درک کرده اند که این پروژه به نفع آنها نیز است، لذا دیگر در پروژه های رفاه اجتماعی ممانعت ایجاد نخواهند کرد. انجینران، کارگران و رانندگان می توانند با آرامش فکر و بدون ترس کار کنند."

یکی از کارگران سرک سازی، مرد جوانی بنام شریف الله که مصروف کندن کانال آب باران رو بود به آی دبلیو پی آر گفت: "این چیز بسیار مهمی است که در تگاب سرک پخته اعمار می گردد، و این فرصت خوبی برای کسب معاش است."

"زمانی که در گذشته سرک ساخته می شد، همیشه از حمله بم یا راکت طالبان وجود داشت، ولی حالا آنها نیز توافق نشان داده اند."

شورشیان نیز به نوبه خود تایید می کنند که برخورد خود را تغییر داده اند، اما تاکید دارد که این تصمیم ناشی از یک پالیسی داخلی است نه توافقی که در نتیجه فشار باشندگان محل بدست آمده باشد.
یک قوماندان طالبان در کاپیسا که نخواست نامش فاش شود، تصدیق کرد که گفتگوها با بزرگان محلی صورت گرفته اما افزود تصمیم مذکور کاملاً بطور مستقل از سوی رهبری طالبان اتخاذ شده است.

اما او تایید کرد که حملات گذشته بالای پروژه های انکشافی مردم را ازانها رانده بود.

او گفت: "مشکل اصلی این بود که ما با پروژه های رفاه اجتماعی مخالفت می کردیم، برخی مردم در تگاب مخالف ما شدند. طالبان نمی خواهند که مردم نسبت به آنها بدبین باشند."

او در ادامه گفت که جنبش طالبان با پروژه های ساختمانی عمومی مخالفت نداشته اند و تنها زمانی بالای مکاتب، کلینیک ها و سایر محلات حمله می کردند که عساکر حکومت افغانستان ازان محل ها بعنوان سنگرهای دفاعی استفاده می کردند.

او گفت اکنون "ما پلانی داریم که به اساس آن به پروژه های رفاه عمومی اجازه داده شده است. ما تنها مخالف پروژه هایی هستیم که با مسایل نظامی ارتباط دارند- ما هرگز به آنگونه پروژه ها اجازه نخواهیم داد تا انجام یابند."

همیشه اینطور نبوده است. کاپیسا شاهد حملات زیادی بالای پروژه های مربوط به حکومت و ائتلاف بین المللی بوده است، و کارگران محلی معمولاً قربانی این حملات بوده اند.

این ولایت چنان زیر نفوذ طالبان قرار گرفته بود که هرکسی که در پروژه های انکشافی کار می کردند یا از سوی کدام گروپ کمک رسانی معاش دریافت می نمودند، احتمالاً مورد تهدید قرار می گرفتند، اختطاف می شدند یا به قتل می رسیدند.

سلطان محمد صافی، ولسوال نجراب گفت مرد جوانی که در کار پروژه سرک سازی دخیل بود، سال گذشته از سوی شورشیان اختطاف گردید. بعداً جسد او را در حالیکه از یک درخت آویزان شده و با فیر تفنگ سوراخ سوراخ شده بود، یافتیم.

پروفیسور حصاری که در پوهنتون البیرونی در ولایت کاپیسا ادبیات تدریس می کند، گفت که یک بار طالبان او را بخاطر راه اندازی کورس آموزشی که از سوی یک انجو تمویل می گردید، اختطاف کرد.

در جریان چند روز اسارت او را تهدید به مرگ کرده و برایش گفته بودند که او را با فیر مرمی، یا حلق آویز کردن و یا هم با انداختن در چاه خواهند کشت. اختطاف گران ، بالاخره مبلغ 20 هزار دالر امریکایی تقاضا کردند و پس از دریافت این پول که از سوی دوستان آقای حصاری تهیه شده بود، او را آزاد کردند.

اجمل، مرد جوانی از کاپیسا می گوید که او ازین معامله جدید خوشحال است، اما گفت که این کار هرگز بدون وارد کردن فشار بالای شورشیان ممکن نبود.

او گفت: "سابق، مشکلات بسیار زیادی در پروژه های بازسازی وجود داشت، چون نیروهای مخالف حکومت با این پروژه ها مخالفت می کردند، اما از زمانی که طالبان اجازه این پروژه ها را داده مردم بسیار خوشحال اند."

اجمل در مورد نیت نیک طالبان تردید دارد، زیرا او سال گذشته شاهد قتل دو مردی بوده است که بالای یک پل کوچکی که اعمار آن از سوی یک انجو تمویل می گردید، کار می کرده اند.

ودیر صافی استاد حقوق و علوم سیاسی در پوهنتون کابل می گوید این واقعیت که مردم مجبورند خودشان با طالبان معامله کنند، خود نشان می دهد که حکومت تا چی حد کنترل کمی بر منطقه دارد.

او هوشدار می دهد که احتمال دارد مردم برای حل مشکلات شان به گفتگوهای مستقیم بیشتری روی آورند. او گفت: "این انعکاس دهنده ضعف حکومت است."

عبدالعلیم عیار، سخنگوی والی کاپیسا تاکید دارد که این سازش "برای حکومت یک موفقیت است" و در نتیجه این سازش حکومت می تواند "بدون پرداخت رشوه به مخالفان و بدون آنکه آنها مانع پروژه شوند، یک پروژه را انجام دهد."

او گفت: "واقعیت دارد که ظاهراً موفقیتی برای طالبان به شمار می رود، اما برای حکومت نیز ناکامی نیست. یعنی پالیسی حکومت این است که به مردم محل اجازه دهد تا پروژه ها را اجرا کنند."

حبیب الله رفیع، تحلیل گر مسایل اجتماعی معتقد است که اتفاقات کاپیسا نشان می دهد که چرا حکومت باید به مردم محل در انجام توافق های حساس اعتماد کند. اگر این اتفاق در سایر مناطق تکرار شود، ممکن است منجر به پروسه صلح در میان مردم گردد.

او گفت: "اگر همین رویکرد و وحدت در سایر نقاط کشور بوجود آید، مخالفت با پروسه بازسازی برای طالبان مشکل خواهد شد."

فعلاً در ولایت کاپیسا در سه مسیر سرک ساخته شده و مردم محل امیدوارند این سرک ها مسیر دایمی را برای عبور محموله های کالاها بین شمال و جنوب افغانستان که معمولاً در ازدحام ترافیکی اطراف کابل با مشکلات روبرو می باشد، مساعد سازد.

سید احمد، مالک یکی از شرکت های ساختمانی که بالای سرک های جدید کار می کند، می گوید که اکنون تهدید های امنیتی رفع شده است و سرک سازی بخوبی پیش می رود. هربار تیم ساختمانی به قریه دیگری می آید، زمینه کار را برای جمعی از مردم محل مهیا می سازد.

او گفت: "اگر طالبان اجازه اجرای پروژه را نمی داد، ما اینجا نبودیم. به نظر می رسد طالبان به وعده خود عمل می کنند."

عزیز الله، باشنده دیگر کاپیسا گفت که شورشیان حتی مسوولیت پروسه برنامه ریزی سرک را بعهده گرفته اند.

او گفت: "آنها حالا می گویند خانه ها، باغ ها و مزارعی که طبق نقشه در مسیر سرک قرار می گیرند باید قربانی شوند و مردم باید بدون اعتراض این امر را قبول کنند. اگر کسی درین مورد گفتنی دارد، باید با آنان در تماس شود."

میوند سافی خبرنگاریست در افغانستان که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.

زیرنویس تصویر:اعمار یک سرک در ولایت کاپیسا. اعمار این سرک از سوی تیم بازسازی ولایتی تمویل شده است. (عکس: خورد ضابط تخنیکی، جولاس/ نیروی هوایی ایالات متحده)