خاموشی دکان های موسیقی در ننگرهار

گزارشی از هجرت الله اختیار- افغانستان

گزارش شمار 395

تاریخ 4 اپریل 2011

پای خلیل رحمان با گچ پلستر شده و در صورتش هنوز نشانه هایی از حمله ی اخیر بالای او دیده می شود. این سی دی فروش 33 ساله در ولایت ننگرهار، همراه با پسر کاکای جوانش زمانی زخمی شدند که دکانش مورد حمله بمى  قرار گرفت.

او گفت: "ما در دکان نشسته بودیم و چای می نوشیدیم. من صدایی شنیدم و تا خواستم ببینم که چیست، ناگهان صدای انفجار بگوشم رسید- بمی منفجر شد. پا و صورتم زخمی شد، و سایر بخش های بدنم نیز مورد اصابت چره واقع شده بود."

حمله بالای دکان رحمن تنها یکی از مجموعه حملاتیست که در ماه های اخیر در برابر کاروباریان موسیقی انجام گرفته است. حداقل 15 دکان دیگر در سراسر ولایت ننگرهار، طی آنچه برخی ها آنرا کار شورشیان می دانند، صورت گرفته است. شورشیان، موسیقی را غیر اسلامی می دانند.

رحمن گفت: "دکان من کاملاً تخریب شد و هرانچه در داخل آن وجود داشت، نابود گردید."

او تمایلی برای معرفی کسانی که بالای دکانش حمله کرده بودند، نداشت، اما گفت: "قبلاً هیچ کسی ما را تهدید نکرده بود. چی می توانم بگویم؟ آنان افراد ظالم اند. نمی گذارند برای اطفال خود یک لقمه نان پیدا کنیم."

هرچند رحمن می خواهد دکانش را پس از التیام زخم هایش دوباره باز کند، اما او مطمئن است که به کاروبار سابقش روی نخواهد آورد.

او گفت: "تصمیم نگرفته ام که در دکانم چی بفروشم، اما نمی خواهم دوباره کست بفروشم."

عبدالغنی که رهبری یک انجمن کاروباریان موسیقی را در جلال آباد به عهده دارد، گفت که کارشان در اثر یک رشته بم گذاری در جریان ماه گذشته شدیداً آسیب دیده است.

او گفت: "تاکنون حدود 15 دکان موزیک در جلال آباد بم گذاری شده و هشت دکان دیگر به دلیل هراس مالکان شان بسته شده است. "

عبدالغنی گفت که او نمی داند حمله کنندگان چی کسانی اند اما یقین دارد که این افراد "دشمنان موسیقی، زبان، شعر و ادبیات پشتو می باشند."

انور صمیم، رییس اطلاعات و فرهنگ ولایت ننگرهار، نسبت به حمله بالای دکانهای کست و سی دی فروشی ابراز نگرانی کرد. اما او گفت خود فروشندگان نیز تاحدی بخاطر فروش کست ها و سی دی های نامناسب وارداتی مقصر می باشند. این کار زمینه ساز حمله گروه های شورشی شده است.

او گفت: "جامعه ما یک جامعه ی اسلامی و سنتی است. کسی نباید با دیدگاه غربی به این جامعه ببیند."

عبدالغنی این ادعا را رد کرد که گویا فروشندگان، فلم ها و دی وی دی های "غیراخلاقی" می فروشند.

او گفت: "من درین ارتباط جلسه ای برگزار کردم. من همه فروشندگان را گردهم آورده و برای شان گفتم که آنان نباید فلم ها و سی دی های غیر اخلاقی را که آینده جوانان و اطفال را خراب می کند، بفروشند؛ و هر دکانی که اینگونه چیزها را بفروشد برای همیشه مسدود خواهد شد. من حتی تعهد کتبی را به امضای آنان گرفتم."

او گفت بهرحال، "درین دکان ها تنها موسیقی و فلم فروخته نمی شود. اگر شما به آنجا بروید، سی دی های تلاوت قرآن، سروده ها و خطابه های مذهبی، سرودهای ملی، موضوعات جغرافیایی و تاریخی و امثال آن را نیز خواهید یافت. نمی دانم چرا حمله کنندگان تنها به نکات منفی توجه دارند و جهات مثبت را هیچ نمی بینند."

اکثر ناظران، با یادآوری آنچه طالبان در زمان حاکمیت شان با موسیقی انجام دادند، انگشت اتهام را مستقیماً به سوی آن گروه دراز کرده اند. دران سالها، رادیوی طالبان تنها اخبار و برنامه های مذهبی نشر می کرد و موسیقی مجاز نبود.

باوجود آن ممنوعیت، مردم به شنیدن موسیقی از طریق سایر رادیوها و تیپ ریکاردر در خانه های شان ادامه می دادند.

یک آوازخوان سنتی در ننگرهار که نخواست نامش فاش شود، گفت که تا سه سال قبل کاروبار موسیقی خوب بود، اما ازان زمان تاکنون مشکلات امنیتی وضع را خراب کرده است.

او گفت، آواز خوانها دیگر جرئت نمی کنند که به مناطق دور افتاده ننگرهار بخاطر اجرا در محافل عروسی و سایر محافل اشتراک کنند، و افزود که "حتی زمانی که در داخل شهر جلال آباد به عروسی می رویم، هراس داریم که مبادا بمی منفحر شود."

این هنرمند بدون گرفتن نام کسی، گفت "آنانی که انسانها را به قتل رسانده اند، کشور را چپاول کرده و هزاران جنایت دیگر را مرتکب شده اند همیشه دشمنان آوازخوانان بوده اند."

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفت که جنبش او مسوولیت حمله بالای دکان های موسیقی را نداشته است.

او گفت: "پالیسی ما این نیست که با خونریزی مانع موسیقی شویم. اینکار ممکن است مردم را مخالف ما سازد. استفاده از تبلیغ برای توقف موسیقی به مراتب موثرتر می باشد."

مجاهد گفت سایر گروه ها ممکن است برای صدمه زدن به شهرت طالبان دست به این گونه اقدامات بزنند.

مجاهد گفت: "ما نیز تلاش داریم این افراد را دستگیر کنیم، زیرا مطابق شریعت، برای گناهان کوچک {همچون شنیدن موسیقی} اعدام، مجازات مناسبی نمی باشد."

درحالیکه این حملات علاقه مندان موسیقی را از رجوع به دکانهایی که قبلاً به آنجا گرد آمده در مورد آخرین البوم ها گفتگو می کردند، بازداشته است، اما مشتریان می گویند هیچ چیزی مانع عشق افغانها به موسیقی نمی شود.

خدای نور 25 ساله که باشنده ولسوالی خوگیانی و علاقه مند آواز خانم نغمه، آواز خوان مشهور پشتو زبان می باشد، درحالیکه بیرون یک دکان موسیقی ایساده بود، درین مورد بطور واضح ابراز نظر کرد.

او گفت: "این وقت مناسب برای صحبت درین مورد نیست. بیایید که ازینجا برویم، در غیر آن ممکن است قربانی انفجار شویم."

وقتی از دکان به قدر کافی فاصله گرفتیم، او به صحبت هایش اینگونه ادامه داد: "حتی اگر آنها دکان های سی دی فروشی را بند کنند، مطمئن هستم که مردم بازهم به موسیقی گوش خواهند داد. در دوره حاکمیت طالبان، ما از طریق پاکستان کست دریافت می کردیم. ممکن نیست مردم را از شیندن موسیقی باز داشت." 

هجرت الله اختیار گزارشگریست در ولایت ننگرهار افغانستان که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.