کودکان افغان به تنهایی از ایران رد مرز می شوند

گزارشی از سید واحد هاشمی- افغانستان

گزارش شماره 393،

17 مارچ 2011

عبدالمجید 12 ساله، در گوشه ای از کمپ مهاجرین انصار در ولایت هرات نشسته و اشک می ریزد. او در افغانستان تنها است؛ والدین و هفت برادر و خواهرش همه در ایران می باشند.

او گفت که ظهر یک روز با تعدادی از دوستانش به پارک نزدیک خانه اش در ولایت سمنان رفته بود و درانجا توقیف گردید.

او گفت: "پولیس مرا لت و کوب کرد. آنان از من می پرسیدند که آیا با گروپ های خشونت آفرین دست دارم یا نه. من سوگند خوردم که با هیچ گروپی در تماس نمی باشم. آنان بالاخره مرا پس از هشت روز رد مرز نموده به افغانستان فرستادند."

عبدالمجید که به شدت اشک می ریخت، گفت که او کسی را در افغانستان نمی شناسد.

او گفت: "هر شب خواب می بینم که پدر، مادر، برادران و خواهرانم مرا می پالند. هر صبح با گریه بیدار می شوم."

عبدالمجید یکی از صدها کودک مهاجر افغان می باشد که از ایران رد مرز شده و از شهرک مرزی اسلام قلعه به کمپ هایی چون کمپ انصار انتقال داده شده اند. این کمپ ها از سوی سازمان بین المللی پناهندگی (آی او ام) و کمیشنری عالی سازمان ملل برای مهاجرین تمویل می گردند.

برخی ازین کودکان هرگز قبلاً در افغانستان نبوده اند و ظاهراً بدون آگاهی والدین شان از ایران رد مرز شده اند.

ناظران کمیسیون مستقل حقوق بشر و سازمان حمایت از کودکان ملل متحد (یونسیف) هر روز در منطقه مرزی اسلام قلعه انتظار می کشند تا کودکان رد مرز شده را ثبت نام نموده و ببینند که بکجا فرستاده می شوند. کمیسیون حقوق بشر می گوید در جریان یک سال گذشته با بیش از 2000 کودک رد مرز شده مصاحبه کرده و آنان را ثبت نام نموده است.

برخی ها به نزدیکان شان یا سایر محل ها در هرات و ولایات مجاور فرستاده شده و عده ای نیز به کمپ های مهاجرین برده شده اند.

عبدالباقی عثمانی، یکی از مسوولان گروه هماهنگ کننده کمک های بشردوستانه در کمپ انصار واقع هرات گفت که کودکان با درنظر داشت گروه سنی و وضعیت روانی شان جابجا گردیده و قبل ازانکه به ولایات اصلی شان فرستاده شوند مورد آزمایش طبی قرار گرفته و تداوی می شوند.

عین الدین اسلامی، یکی از مسوولان کمپ به آی دبلیو پی آر گفت که سال گذشته نزدیک به 850 طفل به آنجا آورده شده اند.

او گفت که "ما نشانه هایی از لت و کوب را بالای جسم اطفال مشاهده کردیم" ا و افزود تا زمانی که اقارب این اطفال پیدا شوند یا جایی برای آنان در یتیم خانه ها مشخص گردد، در کمپ نگهداری می گردند.

نوریه، 11 ساله یک ماه قبل از ایران و از طریق اسلام قلعه رد مرز گردیده و کسی را نمی شناسد که بیاید و او را از کمپ بگیرد. او می گوید وقتی برای خرید نان از خانه برآمده توسط پولیس ایران توقیف شده است.

او با چشم های گریان گفت: "من بسیار گریه کردم، ولی پولیس هیچ بر من رحم نمی کرد. آنها نمی گذاشتند که خانواده ام را خبر کنم."

سلطان محمد وفاکیش یکی از کارمندان کمیسیون حقوق بشر می گوید که کودکان معمولاً از برخورد ناشایست مسوولان ایرانی شکایت می کنند.

او گفت: "کودکان زیادی هستند که خانواده های شان در ایران زندگی می کنند. آنان وقتی برای کدام کار از خانه بر آمده اند، از سوی پولیس توقیف شده و بعد رد مرز گردیده اند. به گفته این اطفال، در کمپ های ایرانی {قبل از رد مرز شدن} به آنان غذا نمی دهند و مجبور به انجام کارهایی چون تخلیه بار لاری ها و پاک کاری تشناب می شوند. کودکان با بزرگسالان در یک اتاق نگهداری می شوند، چیزی که کاملاً با اصول حقوق بشر در تضاد می باشد."

حامد مردان کارمند یونسف، در مورد وضعیت این کودکان ابراز نگرانی می کند.

او گفت: "این کودکان در ایران متولد و کلان شده اند. آنها در مورد جایی که رد مرزه شده چیزی نمی دانند، ازینرو بسیار آسیب پذیر می باشند."

مردان شرح داد، در مواردی که افراد رد مرز شده کارت هویت مناسب را داشته اند، با آنها به مثابه مهاجران برخورد گردیده است، ولی آنانی که اسناد در اختیار نداشته باشند به یتیم خانه انتقال داده می شوند و قضیه شان به مقامات افغان ارجاع می گردد.

حمید الله خطیبی، رییس امور مهاجران در ولایت هرات گفت که اداره او قصد دارد با دفتر کمیشنری عالی سازمان ملل در امور مهاجران در ایران تماس گرفته و خانواده های کودکان را پیدا کرده و آنها را دوباره به آنجا بفرستد.

داد محمد واحدی، کارشناس امور رفاه اطفال گفت که حکومت باید گام های جدی را برای کمک به رد مرز شدگان بردارد، چرا که این کودکان بسیار آسیب پذیر می باشند.

او گفت: "آنها با مشکلات روانی و روحی روبرو خواهند شد، فرصت تعلیم را از دست خواهند داد، و از محبت والدین و خانواده های شان محروم خواهند گردید. خطرات زیادی این کودکان را تهدید می کند، از جمله اینکه ممکن است بدست باندهای قاچاق انسان افتاده، اعضای بدن شان به فروش برسد، مجبور به تن فروشی و یا کار اجباری گردند."

از سال 2001، ایران افغانهایی را که در نتیجه جنگ های سابق به آن کشور رفته اند، تحت فشار قرار داده است تا آنجا را ترک کنند. با آنکه ارقام دقیقی وجود ندارد، اما گفته می شود که نزدیک به یک ملیون افغان هنوز در ایران بسر می برند و اکثر شان مهاجران رسمی می باشند.

خطیبی گفت که تهران مساله ی رد مرز را بعنوان ابزار سیاسی بخاطر وارد کردن فشار بالای حکومت افغانستان استفاده می کند. ازینرو به گفته او اخراج کودکان از ایران بطور ویژه مشکل آفرین می باشد.

میر اسکندری یکی از مقامات قونسولگیری ایران در هرات ادعای اخراج کودکان بدون والدین و اقارب بزرگ سال شان را کاملاً رد کرد.

او گفت: "ما کودکان را از خانواده های شان جدا و از ایران اخراج نکرده ایم."

او افزود که بسیاری افغانها اکنون در ایران بطور غیر قانونی بسر می برند و رد مرز کردن آنها یک امر قانونی می باشد. 

سید وحید الله هاشمی گزارشگریست در غرب افغانستان که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.