محصلان ننگرهار در شرایط سخت بسر می برند

گزارشی از هجرت الله اختیار
گزارش شماره 429
20 اپیریل 2012
اتاق لیلیه ای که صبغت الله محصل پوهنتون ننگرهار دران به سر می برد اصلاً برای 4 محصل اعمار شده ولی اکنون دران 25 نفر زندگی می کنند.
آنها درین اتاق 16 متر مربعی که با یک پرده سفید پلاستیکی به دو بخش تقسیم شده است به مشکل جای می شوند.
خریطه های پلاستیکی حاوی کالا و وسایل محصلان در دیوار آویزان می باشند، درحالیکه سگ های ویلگرد در بیرون در دهلیزها بو می کشند و بشقاب های ناشسته را می لیسند.
صبغت الله محصل سال دوم زراعت و باشنده اصلی ولایت بغلان به آی دبلیو پی آر گفت که "محصلان دو طرف پرده نه درس خوانده می توانند و نه می توانند بخوابند. وقتی 26 نفر درحال صحبت کردن با هم باشند، چگونه می توان درس خواند؟ عده ای تلویزیون تماشا می کنند، برخی ها رادیو می شنوند، و عده دیگر با تلفون صحبت می کنند یا موسیقی می شنوند."
درجریان صحبت های او، چندین بار محصلان آن طرف پرده به اینسو سرکشیدند.
یکی از آنها به شوخی گفت وضعیت زندگی کسانی که به اتهام تروریسم توسط ایالات متحده توقیف می شوند، بهتر از ماست.
او گفت: "حکومت هر روز درمورد زندانیان گوانتانامو و بگرام با امریکایی ها صحبت می کنند، ولی وضع آنها به مراتب بهتر از ماست. گوانتاناموی اصلی این جاست."
پوهنتون ننگرهار در شرق افغانستان، در سال 1962 ایجاد شده و در 11 فاکولته آن محصلان پسر و دختر درس می خوانند. مهمترین فاکولته های آنرا می توان طب، انجینری، حقوق و علوم سیاسی، و اقتصاد نام برد. پوهنتون ننگرهار با 7000 محصل و 600 کارمند یکی از پوهنتون های بزرگ کشور می باشد که از نقاط مختلف کشور محصل دارد. هرچند تعداد زیاد محصلان آن پوهنتون ساکنان ننگرهار و سه ولایت شرقی مجاور آن می باشد، ولی طبق ارقام نشر شده در ویب سایت پوهنتون 60 درصد محصلان آن از مناطق دیگر می باشند.
درحالیکه سه دهه جنگ، بر پوهنتون ننگرهار شدیداً آسیب رسانده است ولی به گفته محمد صابر رییس آن پوهنتون فعلاً برای بالابردن کیفت تحصیل، حمایت از محصلان، و انکشاف تخنیکی و قوای بشری حداکثر تلاش صورت می گیرد.
برخی ها ادعا دارند که این پوهنتون از لحاظ کمی بسیار سریع رشد کرده و بیش از ظرفیت اش محصل جذب نموده است، که در نتیجه مسوولین قادر نیستند تا حداقل معیارهای زندگی را برای محصلان فراهم سازند.
طبق گفته های محمد اسحاق رازقی معاون پوهنتون ننگرهار در هشت تعمیر لیلیه که برای 500 محصل ساخته شده فعلاً 3000 نفر بسر می برند. این لیلیه ها 11 کیلومتر دورتر از شهر جلال آباد موقعیت دارد، و تعداد از محصلان در نقاط دیگر شهر جابجا شده اند.
رازقی به آی دبلیو پی آر گفت: "لیلیه باید محیط صحتمند ارایه نماید. آنجا باید آرام باشد و غذای خوب برای محصلان تهیه شود. متاسفانه، لیلیه های پونتون ما اینگونه نیستند."
او گفت که وزارت تحصیلات عالی کشور تعداد زیاد محصلان را از سایر ولایات به این پوهنتون معرفى میکنند، و مقامات در مواردی بر پرسونل پوهنتون فشار وارد می نمایند تا بیشتر از ظرفیت لیلیه ها محصل بپذیرند.
او گفت: "به همین خاطر، بیش از 20 نفر در یک اتاقی که برای 4 نفر مناسب است، زندگی می کنند."
نزدیک اتاق صبغت الله، سه محصل در حال رد کردن آبی هستند که از تشناب سرریز شده و به دهلیز جریان یافته است.
صبغت الله گفت وقتی تشناب ها بند می شود، محتویات آن به داخل اتاق محصلان جاری می گردد.
او گفت که سال گذشته آب سیستم های آب فاضلاب و آب آشامیدنی باهم خلط شده و تعداد زیادی از محصلان را مریض کرد.
او افزود: "ببین این زندگی کسانی است که در پوهنتون درس می خوانند."
رازقی تخریب سیستم فاضلاب لیلیه را تایید کرد.
بازمحمد شیرزاد، رییس صحت عامه ولایت گفت که محصلان و کارکنان مسوولیت دارند تا لیلیه را پاک نگهدارند.
در جریان سفر گزارشگر آی دبلیو پی آر، تعداد زیاد سگ هاى ولگرد را ديد که  در سایه درختها خوابیده بودند درحالیکه جویچه های پر از آب آلوده از کنار طعام خورى  عبور می کرد.
سمیع الله، محصل سال سوم زراعت گفت که او از ترس حمله سگ ها نمی تواند شبانه از لیله خارج شود.
رازق گفت او چندین بار با مقامات صحت عامه ولایت تماس گرفته و از آنان خواسته است تا درمورد سگ های ولگرد اقدامی کنند، ولی تلاش هایش به نتیجه نرسیده است.
شیرزاد گفت که ماموران وزارت صحت عامه هر سه ماه یکبار سگهای ولگرد را از شهر جلال آباد به شمول اطراف لیلیه ها جمع آوری می کنند. او افزود، "اگر {محصلان و کارکنان} بجای آنکه به سگ ها غذا بدهند، آنها را ازان اطراف برانند، سگها به زندگی درانجا عادت نمی کنند."
راز محمد فیضی، استاد تعلیم و تربیه در پوهنتون گفت که محصلان نیز در آلوده کردن لیلیه ها مقصر می باشند.
او گفت: "آنها توجهی به غذا، ظروف و بسترهای خود نمی کنند. حکومت نمی تواند مسوولیت همه چیز را به عهده بگیرد. محصلان باید در محیط خود نمونه باشند."
او افزود که هیچ کجای دنیا رایج نیست که ده الی 20 نفر محصل در یک اتاق زندگی کنند و وضعیت کنونی بر توانایی آموزشی محصلان اثر بد می گذارد.
او گفت: "دو، سه یا چهار محصل باید در هر اتاق زندگی کنند. برای آنها باید محیطی آماده شود تا بتوانند درس بخوانند، به انترنیت دسترسی داشته باشند و آرامش داشته باشند."
صبغت الله لحاف و دوشک  را از خانه آورده است زیرا آنچه از سوی اداره داده شده، کثیف و کهنه است.
او گفت: "اینها هرگز قابل استفاده نمی باشند. نمی توان زمستان را با اینها گذراند."
صبغت الله از آشپزهای لیلیه نیز شکایت داشت و گفت که گاهی شکم درد می شود حتی پارچه های شیشه نیز در غذای شان یافت می شود.
رازقی گفت که امیدواری هایی وجود دارد تا لیلیه تازه ای با گنجایش 3000 نفر افتتاح شود.
او گفت که مسوولان پوهنتون در ده سال گذشته به منظور جلب کمک برای لیلیه ها به دروازهای زیادی سرزده اند و حال لیلیه جدید در حال تکمیل است و در آینده نزدیک افتتاح خواهد شد.
فعلاً محصلانی که قادر به پرداخت کرایه می باشند، ترجیح می دهند بجای لیلیه اتاقی را اجاره کنند.
نظیف الله، محصل ادبیات با چهار دوستش اتاقی را بطور مشترک با کرایه ماهانه 3500 افغانی اجاره کرده اند.
او گفت: "وقتی وضعیت لیلیه را دیدیم، تصمیم گرفتیم که آنجا را ترک کنیم. اینجا بهتر است. ما اینجا آمده ایم که درس بخوانیم."
هجرت الله اختیار گزارشگریست در ننگرهار که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.