مشکل برق در کابل

گزارشی از خان محمد دانشجو- افغانستان

گزارش شماره 403

12 جولای 2011

میر حسین با خنده گفت: "بیا بیل های مرا ببین- یک دوره 1.5 دالر و دوره دیگر 150 دالر مصرف من رسیده است."

میر حسین به صف پیشروی بانک پشتنی در محله خیرخانه از مربوطات شهر کابل ایستاده تا بیل برقش را بپردازد. این بیل ها درین روزها بجای استفاده از روش قدیمی کتابچه های جداگانه، با استفاده از سیستم کمپیوتری ترتیب می گردد.

از زمانی که تغییر آمده است، بسیاری خانواده ها متوجه شده اند که بیل های شان بیش از حد متفاوت می باشند و شکایت دارند که هیچ راهی برای تشخیص مقدار واقعی برقی که استفاده کرده اند وجود ندارد.

میر حسین گفت: "کدام سیستم؟ کدام کمپیوتر؟ کدام محاسب؟"

افراد دیگری که برای پرداخت پول بیل شان صف کشیده اند نیز از مبالغ زیادی که درج بیل های شان شده است، خشمگین و متعجب بودند. آنها وقتی دریافتند که آی دبلیو پی آر به مشکلات شان علاقه مندی نشان می دهد، دور گزارشگر جمع شده و هر کدام داستان خود را بیان می کردند.

یکی پرسید: "برادر، شما مطبوعاتی ها کجا هستید؟ آنها مردم فقیر را پوست می کنند."

نور الله، باشنده خیر خانه گفت: "در 30 سال گذشته، مصرف برق من برای یک ماه هرگز از ده دالر بیشتر نمی شد، اما از زمانی که سیستم جدید تنظیم بیل ها ایجاد شده، مصرف یک دوره مبلغ 300 دالر و دوره ی بعدی 200 دالر محاسبه شده است. درحالیکه مصرف من مثل سابق باقی مانده است."

در سیستم قدیم، مامور برق خانه به خانه میترها را در حضور باشندگان می خواند. مامور برق مبلغ مصرف را در کتابچه مخصوص هر خانواده می نوشت و باشندگان خانه بعداً پول برق را به بانک تحویل می دادند.

از زمان معرفی سیستم کمپیوتری در سال 2009، دیگر کسی به ساحه نمی رود و خانواده ها تنها با دریافت بیل متوجه می شوند که چقدر مصرف کرده اند.

بیل ها معمولاً حاوی مبالغ بسیار کلان و غیرعادی می باشد، و درحالیکه گاهی این امر ناشی از خطای تخنیکی می باشد، بسیاری ها شک دارند که مبادا ماموران استفاده جو برای ربودن مقداری پول، عمداً این کار را انجام دهند.

خشم عمومی در مورد سیستم بیل سازی چنان وسیع است که این موضوع در تلویزیون نیز مورد بحث قرار گرفت و رییس اداره ملی برق، آقای عبدالرازق صمدی از سوی مجلس سنای کشور فرا خوانده شد تا به سوالات سناتوران پاسخ دهد.

او به اعضای مجلس سنا گفت: "ما می پذیریم که کارمندان  ریاست برق در محاسبات خود دچار خطا می شوند. ریاست برق حاضر است پول مردم را باز پرداخت کند."

صمدی به آی دبلیو پی آر گفت که سیستم کمپیوتری تهیه بیل با مشکلاتی مواجه است، اما نسبت به سیستم قبل به مراتب بهتر است. زیرا به گفته او میترهای قبلی آسیب پذیر بود و ممکن بود دست بخورد. او گفت ممکن است مصرف کنندگان فکر کنند مبالغ اضافی بالای آنها چارج شده است، اما در کل این امر صحت ندارد.

شکیب احمد نثار رییس برق کابل توضیح داد که میترهای انالاگ سابق که دستکاری در آنها آسان بود، با میترهای دجیتال جدید، تبدیل شده است.

او گفت: "مردم قیمت مصرف برق شان را به روش های متعدد دستکاری می کردند، بطور مثال در پشت میتر آهن ربا میزدند تا آهسته تر حرکت کند."

ناصر گفت دلیل دیگر افزایش مصارف مشتریان این است که گاه لین برق آنها از خانه کسی دیگری می گذرد، و احتمالاً مالک خانه دومی بطور غیر قانونی ازان لین استفاده کرده و مصرف مالک میتر را بالا می برد.

او گفت که تعداد 30 هزار میتر دیجیتال جدید قبلاً در کابل نصب شده و قرار است 20 هزار میتر دیگر نیز نصب گردند. او گفت که ریاست برق لابراتواری برای آزمایش میتر دارد، و تاکنون تعداد 300 دستگاه میتر به حضور خانواده هایی که شکایت کرده اند آزمایش شده و هیچ مشکلی درانها تشخیص نگردیده است.

او گفت: "اگر کدام شخص در مورد میتر یا بیل اش شکایت دارد، می تواند به ما مراجعه نماید و ما به مشکل شان رسیدگی خواهیم کرد."

کسانی که از بیل های شان ناراضی اند، می گویند درج شکایت کار آسانی نیست و باید برای آن وقت زیادی را صرف سرزدن به دفاتر مختلف کرد. بسیاری ها از خیر شکایت گذشته و ترجیح می دهند که پول بیل را بپردازند.

نعمت الله، باشنده کابل سه الی چهار روز وقتش را صرف کرد تا دریابد که چرا آنقدر پول زیاد باید بپردازد، و بالاخره توانست مسوولان را قناعت دهد که مصرف او را دو برابر مقدار مصرف واقعی  نوشته اند.

او گفت: "آنها از من معذرت خواسته و گفتند که در درج رقم خطا کرده اند. اگر پیگری کنید می گویند که اشتباه کرده اند، ولی اگر پول را بپردازید اختلاس می کنند."

کابل خلاف بسیاری نقاط دیگر افغانستان، یک شبکه اصلی برق دارد. مقامات می گویند که تنها 36% مردم در سراسر کشور به برق دسترسی دارند. (در مورد مشکلات توزیع برق در مزار شریف به گزارش نیروی تاریکی در شمال افغانستان مراجعه کنید.)

پایتخت افغانستان در گذشته برقش را از پروژه های برق آبی نغلو و سروبی می گرفت، اما ماشین آلات آن بندها در جریان جنگ تخریب شده است. مقامات تلاش دارند در دو بند یادشده توربین های جدید نصب کنند.

درین روزها، اکثر برق کابل صادراتی می باشد، و حداقل از لحاظ نظری مقدار عرضه برق برای نیازمندی های باشندگان شهر کابل کافی می باشد.

مقامات محلی ریاست برق می گویند که 35% ساحات شهری هنوز به برق دسترسی ندارند، اما ناصر گفت که این مشکل به دلیل اعمار کنترل ناشده خانه ها در مناطقی می باشد که شبکه ی توزیع برق درانجا وجود ندارد. او افزود که نصب سب استشن ها و لین کشی برق درین محلات زمان گیر می باشد.

خان محمد دانشجو گزارشگریست در کابل که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است