پرسش برانگیز شدن کارکرد کمیسیون مستقل حقوق بشر در افغانستان

مقامها و فعالان در پکتیا، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان را به مدیریت ضعیف و بی ثمر متهم می کنند.

برخی از آنها می گویند که در ولایت جنوب شرقی افغانستان حتا از موجودیت این فقط تعداد معدودی از مردم آگاه اند، چه رسد به این که از آن بهره ای برده باشند.

دیگران ادعا دارند که این سازمان جنجالی مسایل مهم حقوقی را نادیده می گیرد.

مالک ځاځی رییس شورای ولایتی خوست، می گوید: «فعالیت این کمیسیون برای مردم این ولایت ملموس نیست. تمام اهداف این نهاد نمادین است؛ در عمل هیچ کاری برای بهبود حقوق بشر در این ولایت انجام نمی دهد. آنها ادعا می کنند که از تمام مردان، زنان و کودکان نماینده گی می کنند، ولی در حقیقت فقط از حقوق افراد انتخابی شان دفاع می کنند.»

شفیق سحر عضو کمیته جوانان و امور پارلمانی پکتیا، می گوید که نمایندگان در انجام فعالیت های توسعه وی و نظارتی ناکام اند. سحر می گوید: «مردم پکتیا حتا از موجودیت کمیسیون مستقل حقوق بشر خبر ندارند. ما نشنیده ایم که آنان از زندان ها دیدن کرده باشند ویا هم با نیروهای پولیس، اردو یا امنیت ملی افغانستان همکاری کرده باشند. وقتی فرهنگ و رسوم افغانستان مانع کار آنان نمی شود، نباید مسایل این چنینی را دست آویز قرار دهند.»

منتقدان در پکتیا برای برجسته ساختن انتقادات شان قضیه خدیجه کارمند 38 ساله برکنارشده از کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان را مطرح کردند.

خدیجه که همسرش را چهارسال پیش در اثر یک حمله انتحاری از دست داده، ادعا می کند که وی پس از نزاع با همکاران بلند رتبه اش بدون هیچ مکتوبی از کار اخراج شده است.او که مادر پنج فرزند است می گوید که وقتی مقامات مسوولیت های او را بیشتر کردند و به آن آشپزی، پاک کاری و باغبانی را نیز افزودند، او را به دلیل ناتوانی در تغذیه گله ی  از گوسفندان متعلق به همکاران ارشدش اخراج کردند.

خدیجه که باشنده شهر گردیز می باشد می گوید: «سال گذشته، رییس و برخی دیگر از همکارانم شش راس گوسفند خریدند و از من خواستند تا از آنها مواظبت کنم. مدت شش ماه این کار را کردم، ولی یکی از روزها به دلیل بیماری مجبور شدم در خانه بمانم. فردای آن روز وقتی به کار رفتم، رییسم خشمگین بود و گفت که گوسفندان گرسنه مانده اند. هرچه پوزش خواستم کسی گوش نکرد و در همان روز از کار اخراج شدم.»

نور احمد شهیم رییس ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر در پکتیا، همه ای این ادعاها را بی بنیاد خوانده و با تاکید می گوید که «ما فقط چند بره را جهت قربانی در عید برای مدت کوتاهی در اینجا نگهداری کردیم و سپس به کابل فرستادیم. ما هرگز خدیجه را وادار به شستن ظروف، پالش بوت ها و اتوکاری لباس های مان نکرده ایم.»

وی افزود که  حتا برای پسر معلول خدیجه موترسایکل زرنج  فراهم کرده تا به وسیله ان مشکل اقتصادی خودش را حل کند .

شهیم می گوید، «این بانو می خواهد من را بدنام بسازد. اخراج کارمندان  به دلایل مختلف  در تمام نهادها به شمول ارگان های دولتی یک امر عادی است.»

وی در ادامه گفت که این شکایتها علیه کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، نمایانگرِ یک قضاوت غرض آلود در مورد این سازمان است.

او می گوید، «هرقدر که تلاش می کنیم بازهم مردم نمی خواهند ما را بپذیرند. هنگامیکه یک قضیه حقوقی در پکتیا، خوست و پکتیکا اتفاق می افتد ما همیشه مداخله می کنیم. ما از زندان ها دیدن کرده ایم و شکنجه زندانیان 99 درصد ریشه کن شده است. سال گذشته از زندان پکتیا دیدن کردیم و با مقام های مربوطه آن به گفت و گو نشستیم.»

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان پیش از این به دلیل عدم مبارزه کافی با جرایم جنگی بازمانده از سه دهه  جنگ افغانستان مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.همچنان از این نهاد خواسته شده بود تا برای حمایت از حقوق زنان مخصوصاً بانوانی که در نقاط دوردست کشور به سر می برند کارهای بیشتری انجام دهد.

عبدالله حسرت سخنگوی والی پکتیا، به این باور است که کارکنان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان باید کیفیت کارشان را بهبود بخشند.او می گوید، «این واقعیت دارد که که مردم اینجا از این نهاد رضایت ندارند. عملکرد آنان ضعیف است، اما والی نمی تواند در کارشان دخالت کند، چون این سازمان مستقل است.»

با توجه به گفته های آرین یکتن از فعالان محل، یکی از چالش ها این است که باشنده گان پکتیا تا کنون پیشرفت قابل ملاحظه ای را در مسایل حقوقی در این ولایت شاهد نبوده اند.

او می گوید: «زنان در این ولایت با خشونت خانوادگی و کمبود امکانات صحی مواجه اند، ولی هیچ ارگانی در این راستا کار نمی کند. ما هیچ تغییری را شاهد نبوده ایم، همه چیز مثل سابق است.»

مشکل دیگری که این نهاد به آن مواجه است، این است که مردم آن را یک سازمان بین المللی دفاع از ارزش های بیگانه ها در افغانستان، می پندارند.

جمعه گل احمدزی فعال جامعه مدنی، کمیسیون مستقل حقوق بشر را متهم به خاموشي دربرابر کشتار غیر نظامیان از سوی نیروی های  ایتلاف غربی در حملات هوایی، می کنند.

او می گوید: «وقتی خارجی ها مردم ملکی را  بمباران می کنند، دفتر این کمیسیون خاموش است و هیچ واکنشی نشان نمی دهد. مگر این جنایت بشری نیست؟ به نظر می رسد آنان دوست دارند فقط  از غربی ها معاش بگیرند، نه این که از افغان ها نمایندگی کنند)).

اما دیگران با حمایت از کمییسیون مستقل حقوق بشر، می گویند که مردم انتظارات واهی دارند که از عهده کمیسیون مستقل حقوق بشر بالا است.

زیارت گل رییس یک مرکز آموزشی در پکتیا، اذعان می کند که منتقدان باید از محدودیت های سنتی که فرا راه  فعالیت های این سازمان  موجود است  آگاه باشند.

او می گوید، «مردم تصور می کنند که این دفتر باید قادر به حل تمام مشکلات شان باشد. اما هنگامیکه کمیسیون یک قضیه را به اداره مربوطه آن محول میکند، پس از آن، این مسوولیت اداره است که باید اجراآت کند، نه از کمیسیون.»