تعطیل مکاتب به ولایات افغانستان ضربه می‌زند

فعالان جامعه مدنی هشدار می‌دهند سیستم مکاتب دولتی در ولایت جنوبی قندهار در هرج‌و‌مرج قرار گرفته است، و حدود 50000 طفل به طور کامل از دسترسی به تحصیل محروم شده‌اند.

محب الله قادری، مدیر ریاست معارف ولایت قندهار، به IWPR گفت، "قندهار دارای 573 مکتب بوده و از این تعداد در حال حاضر 420 مکتب فعال هستند. اما 153 مکتب باقیمانده بسته هستند."

قندهار که دارای مرز مشترک با پاکستان بوده، با ناآرامی های مستمر مواجه است و نبود امنیت، زندگی را برای بسیاری از ساکنان، به ویژه ساکنان مناطق دوردست، دشوار کرده است.

آقای قادری در ادامه اظهار داشت که تمام مکاتب دولتی در ولسوالی‌های شورابک، ریگستان و غوربک بسته شده بود.

برخی مکاتب در ولسوالی‌های دیگر قندهار از جمله شاه ولی کوت، خاکریز، میانشین، نیش، میوند و ارغستان نیز بسته شده بودند.

ایشان در ادامه افزود، "ناامنی، نبود تعمیر مکتب، کمبود معلم و عدم همکاری و حمایت مردم محلی در برخی مناطق، از جمله دلایل بسته بودن بسیاری از این مکاتب است."

آقای قدیری توضیح داد که برای مثال، برخی مکاتب در ولسوالی‌ها فاقد سرپناه مناسب برای متعلمین است. حدود 200 تعمیر نیاز است که باید برای عملکرد مناسب این مکاتب، اعمار شود.

در قندهار خانواده‌های که دارای وضعیت اقتصادی بهتری  بوده به مکاتب خصوصی متوسل شده‌اند. بشیر احمد بشرمال، رئیس انجمن مکاتب خصوصی، می گوید که 5 لیسه عالی خصوصی، 8 لیسه متوسط و 17 لیسه ابتداییه برای 18000 متعلم، از جمله 4000 متعلم دختر، وجود دارد.

اما این گزینه برای بیشتر مردم این ولایت و به ویژه ساکنین مناطق دوردست امکان پذیر نمی باشد.

فضل‌الباری بریالی، فعال مدنی، هشدار میدهد که محروم کردن 50000 طفل از تحصیل در هر سال عواقب بسیار گسترده‌ نه فقط برای قندهار بلکه برای کل کشور در برخواهد داشت.

ایشان همچنان افزود، "کشورهای که مراکز آموزشی آنها به روی متعلمین آینده بسته است هرگز پیشرفت نخواهند کرد. بسیار ناامید کننده است که می‌شنویم 153 مکتب در ولایت قندهار بسته شده‌اند."

عبدالواسع غیرتمل، رئیس نماینده دفتر نی یا دفتر حمایت کننده از رسانه‌های آزاد افغانستان، اظهار میدارد که شرم‌آور است که اطفال بسیار زیادی در یکی از بزرگ‌ترین ولایت‌های افغانستان از تحصیل محروم شده‌اند.

او مدعی شد که فساد تا حدی به دلیل انحراف بودجه‌های دولتی توسط مقامات محلی، در بسته شدن این مکاتب نقش دارد و باید مورد سرزنش قرار بگیرد.

این مشکل در ولایت‌های دیگر همچون غور، یکی از ولایت های مرکزی افغانستان، نیز وجود دارد که به صورت منظم به کارمندان غیر حاضر معاش پرداخت می‌شود، اما مدرسه کماکان بسته است.

(مقاله افغانستان: سیستم معارف غور در شرف فروپاشی را بخوانید)

آقای غیرتمل اضافه کرد، "میلیون‌ها افغان از بسته بودن مکاتب ضرر می‌کنند و بعد افرادی هستند که این پول عظیم را در میان خود تقسیم کرده‌اند."

با این حال،آقای قادری هر گونه اتهامات فساد در ریاست معارف  قندهار را رد میکند. او می افزاید که اداره ایشان تلاش زیادی برای باز کردن مجدد مکاتب در سراسر ولسوالی‌های قندهار کرده تا کودکان بتوانند به تحصیلات خود ادامه دهند.

وی ادامه داد که باید توجه کنیم که بیش از 277000 متعلم، از جمله بیش از 67000 متعلم دختر در مکاتب مشغول به تحصیل می باشند.

ایشان همچنان می افزاید که بیش از 5215 معلم بشمول 713 معلم زن تا اکنون توسط ریاست استخدام شده اند. آقای قدیری می گوید که آنها 2000 معلم دیگر را هم به صورت موقت برای حمایت از مکاتب محلی استخدام کرده‌اند.

ایشان میگوید، "اولویت ما باز کردن مجدد مکاتب بسته است و در این روند هیچ گونه فسادی وجود نداشته و نخواهد داشت. به معلمان که تدریس می‌کنند معاش پرداخت خواهد شد و معلمان در مکاتب بسته، معاش دریافت نخواهند کرد."

برخی دیگر می‌گویند مشکل به قدری حاد است که نیاز به مداخله مستقیم از جانب دولت مرکزی است.

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان (AIHRC) از دولت خواسته است تا به مسئله بسته شدن مکاتب در قندهار رسیدگی کند.

عبدالعزیز اکرمی، رئیس دفتر مطبوعاتی ساحوی کمسیون مستقل حقوق بشر، بیان کرد که دولت باید باز کردن مجدد مکاتب را در اولویت کاری خود  قرار دهد زیرا هر طفل حق تحصیل دارد.

سید احمد سیلاب، عضو شورای ولایتی قندهار، نیز گفت که وی، مسئله بحران معارف قندهار را با مسئولان مربوطه در کابل در میان گذاشته است.

ایشان اظهار داشت، "من بارها و بارها در مورد مشکلات مکاتب قندهار با وزیر معارف بحث کرده‌ام. آنها وعده دادند این مشکل را حل کنند، اما تا کنون هیچ اتفاقی نیفتاده و مشکلات همان گونه که بودند باقی ماند."

آقای صمیم اخپلواک، سخنگوی والی قندهار، با نظر آقای سیلاب موافق بوده که اقدامات اندکی در این زمینه صورت گرفته است. ایشان می افزاید که شخص والی نیز مشکلات مکاتب قندهار را با وزیر معارف مطرح کرده اما هیچ فایده‌ای نداشته است.

آقای کبیر حقمل، رئیس انتشارات وزارت معارف، در پاسخ می گوید که مقامات ولایتی انتظارات غیرواقعی از آنچه که دولت مرکزی قادر به انجام آن است، دارند.

آقای حقمل ادامه میدهد، " در میان گذاشتن مشکلات با وزارت معارف به معنای حل فوری آنها نیست. ما در مورد کل کشور مسئول هستیم، و بنابراین باید خدمات خود را به صورت عادلانه و بدون تبعیض میان ولایت‌ها ارائه دهیم."

آقای حقمل میگوید، این وزارتخانه مشکلات و مسائل خود را دارد.

"در صورتیکه زیر بنا ها فراهم باشد، هر مسئله‌ای قابل حل است ، اما گاهی فراهم کردن تسهیلات اصلی نیز بسیار زمانبر است."

برای آینده نزدیک ، خانواده های ساکن در مناطق آسیب‌دیده در صورتی که بخواهند اطفالشان را  به مکتب روان کنند، چاره دیگری جز مهاجرت و رفتن به ولایات دیگر ندارند.

محمد اسلم، 16 ساله، باشنده اصلی ولسوالی خاکریز ولایت قندهار است. خانواده او به مرکز ولایت نقل مکان کردند تا او بتواند به تحصیلاتش ادامه دهد، اما این بچه نوجوان می گوید که عزیزترین آرزوی او آن است که بتواند به مکتب واقع قریه شان، بازگردد.

او ادامه میدهد، "مکاتب در منطقه ما بسته‌ بوده. ما خواستار باز شدن مجدد آنها هستیم تا بتوانیم مطالعه کرده و به تحصیلات خود بدون نگرانی ادامه دهیم."

ذبیح الله، همصنفی محمد اسلم ، 14 ساله، از ولسوالی شاه ولی کوت، نیز همین شرایط را دارد.

او می گوید، "دولت باید به حرف ما گوش داده و در اولین فرصت مکاتب مان را باز  کند. اگر مکاتب در ولسوالی‌های ما بسته بمانند، آینده بچه ها و دختران همسن ما، تیره و تارتر هم خواهد شد."