زنان افغان برای دریافت حقوق موروثی‌شان مبارزه می‌کنند
ترکیبی از نادانی و غفلت آگاهانه باعث می‌شود تا زن ها اغلب از میراث محروم شوند.
زنان افغان برای دریافت حقوق موروثی‌شان مبارزه می‌کنند
ترکیبی از نادانی و غفلت آگاهانه باعث می‌شود تا زن ها اغلب از میراث محروم شوند.
یک گزارش آی دبلیو پی آر نشان می‌دهد که زنان در ولایت جنوبی کندهار اغلب توسط مردان خانواده از میراث قانونی شان محروم می‌شوند.
نظر به قوانین اسلام، زنان حق دارند بخشی از دارایی خانواده‌گی را به ارث برند. اما این حق اغلب نادیده گرفته می‌شود و شمار زیادی از مصاحبه شونده‌گان به آی دبلیو پی آر گفته‌اند که برای آنان پس از مرگ پدران شان پول یا زمینی داده نمی‌شود.
زرمینه، بیوه‌ای که 40 سال دارد به آی دبلیو پی آر گفت که برادرانش سهم وی را که از پدر به ارث برایش می رسد نداده‌اند.
شوهر وی دوسال پیش در یک حادثه‌ی ترافیکی کشته شده و پس از آن زرمینه ناگزیر شده تا پسر 11 ساله و یک دختر پنج‌ساله‌اش را به تنهایی بزرگ کند.
او میگوید: «برادرانم عادلانه رفتار نمی‌کنند. آنان به ناداری من فکر نمی‌کنند و در تقسیم میراث پدرم سهم قانونی‌ام را نداده اند.»
طبق قوانین اسلامی،یک دختر حق دارد که نصف از حصه برادر/برادران خود ارث ببرد. اما به دلیل ترکیبی از نادانی و غفلت آگاهانه، وارثان مرد اغلب تصمیم می‌گیرند که اعضای زن خانواده را از میراث قانونی‌شان محروم کنند.
نورمحمد، باشنده‌ی کندهار به آی دبلیو پی آر گفت که وی از قوانین اسلام آگاهی دارد، اما بازهم تصمیم گرفته‌است که میراث پدرش را با خواهرش تقسیم نکند.
او میگوید که اگر به خواهرش حق بدهد، هنجار فرهنگی این ولایت شکسته می‌شود و این‌کار هم به خودش و هم به خواهرش زیان خواهد رساند.
او میگوید: «اگر در این‌جا زنی میراث ببرد، مردم فوراً برادرانش را نامرد خطاب می‌کنند. همین گونه خواهر را نیز گدا و بی‌شرم می‌پندارند. همچنین خانواده‌های محل به وی طعنه خواهند زد و خانواده‌ی دختر مجبور خواهد بود که سال ها حرف مردم را تحمل کند. به همین دلیل با آنکه خواهرم بیوه است سهم‌اش را نمی‌دهم. او هم نمی‌خواهد آن را مطالبه کند.»
برخی از زنان می‌گویند که این‌گونه رفتار از سوی برادران شان باعث شده تا آنان با فقر زنده‌گی کنند. مریم که در ناحیه‌ی سوم شهر کندهار زنده‌گی می‌کند، توضیح داد که چگونه خانواده‌اش وی را در پانزده‌ساله‌گی (زیر سن) در بدل 8000 دالر امریکایی طویانه، به ازدواج دادند.
او میگوید که سه‌سال با همسرش زندگی کرده تا این‌که شوهرش معتاد شده و با ترک وی، به یک مرکز معالجه معتادان در ولسوالی سپین‌بولدک کندهار برای تداوی رفته است. پس از آن مریم با خانواده‌ی شوهرش زنده‌گی می کند و به قول خودش آنان توجه چندانی به آسایش وی ندارند. اما با آن هم میگوید که چون از جایداد پدرش ارثی نبرده بود چاره‌یی جز زنده‌گی با خسرانش نداشته است.
مریم میگوید: «از صبح تا شام غذا برای خوردن نداریم و تمام پولی که از پدرم میراث مانده بود را هم برادرانم گرفتند. وقتی مشکلاتم را با یکی از برادرانم در میان گذاشتم و از سهم میراثم یک مقدار پول تقاضا کردم، از من آزرده شد. او خانه‌ام را ترک کرد و هرگز بر نگشت.»
رقیه بارکزی، رییس امور زنان کندهار میگوید که زنان با جرأتی که این گونه بدرفتاری‌ها را گزارش می‌دهند هنوز هم برای دریافت عدالت با دشواری مواجه می‌شوند. او می گوید که در میان تمام قضایایی که وی در مورد محرومیت زنان از میراث می‌داند، یکی از مدعیان هم از سوی دادگاه‌ها حمایت نشده است.
او می گوید: «به دلیل مدیریت ضعیف و فساد در سکتورعدلی، هیچ یک از این قضایا تا کنون حل نشده است. دادگاه تا حال یک زن را هم در امر اعاده حقوق شان کمک نکرده و بسیاری از زنان کاملاً قضایا را ترک کرده اند.»
مسوولین دیگر این قضایا را رد می کنند و نهادهای مختلف آمار ضد و نقیضی در مورد قضایایی که از طریق سیستم قضایی حل شده‌اند، ارایه می‌کنند.
نیک محمد احمدی، رییس عدلیه کندهار میگوید که وی از 21 قضیه آگاهی دارد که در سال گذشته پی‌گیری شده‌اند. او میگوید که به 11 مورد رسیده‌گی شده و ده مورد دیگر زیر کار است که به زودی حل خواهد شد.
او میگوید: «هیچ قضیه‌ی موروثی نیست که به تعویق افتاده باشد، یا حق یک مدعی تلف شده باشد ویا هم کسی به فساد مواجه شده باشد.»
شگوفه سحر، رییس ساحوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، به آی دبلیو پی آر گفت که قضایای گزارش‌ناشده‌ی فراوانی در مورد مساله‌ی دسترسی به میراث وجود دارد.
او میگوید که زنان از ترس اهانت و خشم اعضای خانواده از باز کردنِ دعوا می‌هراسند.
سحر میگوید که وی فقط از چهار مورد خبر دارد که سال گذشته زنان به خاطر محرومیت‌شان از میراث خانواده‌گی، به مسوولین شکایت کرده بودند. او میگوید که هرچهار قضیه پی‌گیری و برای تصمیم‌گیری به دادگاه فرستاده شده بودند.
سحر میگوید: «در این‌جا زنان جرأت نمی‌کنند که صدای‌شان را بلند کنند. مطالبه میراث در این‌جا مایه‌ی شرم و حقارت خانواده پنداشته می‌شود.
خالده احمدی، منشی شورای ولایتی کندهار میگوید که مسوولین از این مشکل آگاه اند و برای حل اختلافات از طریق وساطت و دادگاه‌ها کار می‌کنند. او میگوید که سال گذشته هشت مورد به آنان راجع شده است.
او میگوید: «ما با دو شیوه‌ی مختلف به این مشکل رسیده‌گی می‌کنیم: یا از طریق وساطت حل می‌کنیم ویا هم- در صورت پیچیده‌بودن مساله که طرفین به توافق نرسند- قضایا را به دادگاه راجع می‌سازیم.»
اما گفتنی است که همه‌ی خانواده‌ها زنان را از میراث محروم نمی‌کنند.
حاجی نصرت‌الله، یکی از باشنده‌گان شهر کندهار میگوید که وی میراث پدرشان را منصفانه بین برادران و سه‌خواهرش تقسیم کرده‌است. وی افزود: «با آنکه خواهرانم به اسهام موروثی شان نیاز نداشتند، اما این حق اسلامی شان است، از این‌رو برادرانم را قناعت دادم که درست‌ترین کار، تقسیم میراث میان خواهرانم است.»
