زنان افغان برای ماندن در بازار تجارت مبارزه می‌کنند

کارآفرینان زن در هرات- ولایت غربی افغانستان- از دولت و حکومت محلی بابت عدم حمایت برای ایجاد شرکت‌های موفق زنانه، انتقاد می‌کنند.

با توجه به فرهنگ سنتی افغانستان- که حتا با کار کردن زنان در بیرون مخالف است، چه رسد به تجارت شخصی آنها- زنان می‌گویند که آنان به تنهایی با چالش‌های زیاد اقتصادی و اجتماعی رو به رو اند.  

صفیه محیطی، که دوسال پیش کاروبار کوچکی را در هرات آغاز کرده می‌گوید که وی تا کنون هیچ حمایتی از جانب حکومت دریافت نکرده است.

وی ادعا می‌کند که عدم دست‌رسی وی به بازارهای داخلی و بین‌المللی به دلیل نابرابری جنسیتی، مانعی در برابر کاروبارش است. او می‌گوید: «ما هیچ‌گاهی از سوی مسوولین وزارت امور زنان و دفتر والی، حمایت یا تشویق نشده‌ایم؛ حتا یک‌بار هم.»

مریم جامع‌الاحمدی، یکی از تاجران موفق، دشواری‌هایی را که برای آغاز کاروبارش متقبل شده‌ بود را بازگو کرد. او می‌گوید: «رفتارها و سنت‌های کهنه و همچنین محدودیت هایی که از سوی خانواده بالایم اعمال شده در واقع مشکلات زیادی برایم خلق کرده است. من مجبورم حرف های خفت‌آور خشو، خسر، همسایه‌ها و دیگر بسته‌گان نزدیک ما را تحمل کنم. به یاد دارم که چند سال پیش زمانی که در امتحان شمولیتِ آموزگاری اشتراک کردم، دیری نگذشت که پدرم برایم گفت که نمی‌توانم به این وظیفه ادامه دهم. او گفت که مردم بالای ما انتقاد خواهند کرد و خانواده‌ی ما تحمل این حقارت و شرمنده‌گی را ندارد. {با شنیدن این حرف‌ها} واقعاً احساس شکسته‌گی کردم، ولی انگیزه‌ام را از دست ندادم. می‌دانستم که برای رسیدن به موفقیت باید بر شکست غالب آیم.»

آزیتا سلیم شاهی، که کارِ کشت، پروسس و فروش زعفران را می‌کند به آی دبلیو پی آر گفت که امنیت ضعیف در منطقه و فرهنگ سنتی و محافظه کارانه‌ی افغانستان، بزرگترین چالش‌های فراراه وی استند.  

او می گوید: «در این‌جا زنان اصلاً به کاروبار شخصی تشویق نمی‌شوند؛ چون در مغایرت با عرف و سنت‌های افغانستان تلقی می‌شود. من مکرراً با مخالفت خانواده ام مواجه می شوم. آنان می‌گویند که آزادی‌ِ من سبب خصومت و بروز سخنان تند از سوی همسایه‌هایی می‌شود که در مقابل برابری جنسیتی حساس استند.»

شاهی از مقام‌های حکومت مرکزی می‌خواهد که برای رشد تاجران کارهای بیشتری انجام دهد. وی بر وزارت‌ها تاکید می ورزد که برای نمایش تولیدات افغانستا نمایشگاه‌های بین‌المللی را برگزار کند و در ایجاد بازارهای جدید همکاری کند.

کارآفرینان، بانک‌ها- به ویژه نرخ بلندِ سود- را مانع بزرگ و سد راه رشد شرکت های شان قلمداد می کنند.

ملالی علوی، یکی از فعالان حقوق زن می‌گوید که نرخ بلند سود اغلب باعث ورشکست شدن تجارت‌های کوچک می شود. او می گوید که مقام ها باید برای تقویت سکتور کارآفرینی سازمان‌هایی را ایجاد کنند که قرضه‌های بدون سود را فراهم کنند.

وی افزود: «بانک‌های کوچکی وجود دارد که برای زنان قرضه می‌دهند، اما نرخ سود زمین‌گیر کننده‌است. اگر تشبث های جدید از بدو فعالیت‌های تجاری بدون این‌گونه سودها سرمایه‌گذاری بیشتری کنند، شانس موفقیت شان زیادتر خواهد بود.»

سکینه حسینی، عضو شورای ولایتی هرات تایید می کند که حکومت باید برای حمایت کارآفرینان زن کارهای بیشتری انجام دهد. او می گوید: «ما شاهد ایجاد اتاق های تجارت و صنایع زنان در هرات بوده ایم اما هنوز هم به کارهای زیادی در این عرصه نیاز است. حکومت باید تاجران زن را حمایت کند و در راستای ایجاد فرصت های تازه و افزایش شمار رهبران زنان تجارت‌پیشه کمک کند.»     

مقام ها می گویند که آنان باوجود امکانات محدود حد اکثر تلاش شان را برای رشد جایگاه زنان در تجارت محلی می‌کنند.

سهیلا صبری، رییس ارتقاء ظرفیت در ریاست امور زنان هرات می گوید که ریاست آنان بودجه‌ی کافی برای آوردن تغییرات بنیادی ندارند.

او می گوید که ریاست آنان بیشتر به حیث یک نهاد نظارتی عمل می کند تا یک ارگانی که برای تسهیل به‌سازی زنده‌گی زنان افغان، ایجاد شده باشد.

وی می‌گوید: «وزارت امور زنان در واقع یک وزارت بدون بودجه است و فقط به عنوان یک نهاد نظارتی عمل می‌کند. این نهاد هیچ بودجه‌ی مشخصی برای رونق دادن اشتراک زنان در سکتور تجارت ندارد؛ اگرچه مسوولین در هماهنگی با نهادهای خصوصی برای برگزاری نمایشگاه ها به منظور نمایش فعالیت‌های تجارتی زنان خیلی تلاش می‌کنند.»

صبری گفت که نمایشگاه‌های زیادی برای نمایش صنایع دستی، نقاشی و عکس به عنوان بخشی از تلاش‌های ریاست آنان برای رشد تجارت شخصی زنان سازمان داده شده است.

در قسمت امنیت، عبدالاحد ولی‌زاد سخنگوی پولیس هرات می‌گوید که کارمندان آنان برای تامین امنیت همه‌ی شهروندان این ولایت از هیچ‌گونه تلاشی دریغ نمی‌ورزند و تاکید می‌کند که امنیت شهر هرات خوب است.

او می‌گوید: «در ساحات بسیار دوردستی که تامین امنیت در آنها دشوار است، ممکن است تهدیدات امنیتی وجود داشته باشد. این تهدیدها می‌توانند یکی از عوامل بازدارنده‌ زنان از راه‌اندازی تجارت باشد، ولی در شهر هرات این مشکل اصلاً وجود ندارد.»  

سید خطیبی، رییس اتاق‌های تجارت هرات می‌گوید که برای تقویت کارآفرینان زن در این ولایت تلاش‌های جدی جریان دارد. او می‌گوید که حالا زنان در تولید زعفران، عسل، ترشی و مربا و همچنین قالین‌بافی حضور فعال دارند. وی همچنین می‌گوید که با زنان کمک صورت می‌گیرد تا از بازارهای داخلی و فرصت‌های بین‌المللی سود ببرند. او می‌افزاید: «این ریاست، زنان تجارت‌پیشه‌ی زیادی را در جهت جذب حمایت مورد نیاز برای رشد شرکت‌های شان کمک کرده است.»