تحریم‌ها چهره پایتخت را عوض کرده است
مالکان بیلبوردهای شهری که اغلب در بخش خصوصی هستند ترجیح می‌دهند به جای پایین آوردن قیمت تعرفه و جذب آگهی، بیلبوردهای عظیم‌شان خالی بماند.
تحریم‌ها چهره پایتخت را عوض کرده است
مالکان بیلبوردهای شهری که اغلب در بخش خصوصی هستند ترجیح می‌دهند به جای پایین آوردن قیمت تعرفه و جذب آگهی، بیلبوردهای عظیم‌شان خالی بماند.
اوایل دی‌ماه ۱۳۸۹ محمود احمدی‌نژاد در استانبول به خبرنگارانی که از تاثیر تحریم‌ها در ایران می‌پرسیدند گفت: ”از کدام تحریم سخن می‌گویید. امروز اگر در میان مردم ایران حاضر شوید به شما خواهند گفت که تحریم‌ها هیچ تاثیری بر زندگی و مسیر پیشرفت کشورشان نداشته است.“
اما این روزها می‌توان چهره تحریم را در نقاط مختلف تهران دید.
با تشدید تحریم‌های بین‌المللی، بخش بزرگی از سرمایه‌های خارجی که حتی بی‌ارتباط با تحریم صنایع انرژی و بانکی ایران بودند ترجیح دادند به تدریج از ایران خارج شوند. در نتیجه این کوچ سرمایه‌گذاران بزرگ اروپایی از ایران، چهره تهران، با تغییر کارکرد بیلبوردهای تبلیغاتی، دگرگون شده است.
از اوایل دهه ۱۳۷۰ همزمان با آغاز ورود رسمی کالاهای خارجی به ایران، شهرداری تهران با احداث بیلبوردهای تبلیغاتی سعی کرد سرمایه‌گذاری بلندمدتی در این زمینه انجام دهد تا هم از درآمد آگهی‌های بزرگ در سطح خیابان‌ها بهره‌مند شود و هم چهره شهر را در سال‌های پس از جنگ، رنگین سازد. به همین منظور بیلبوردهای زیادی در اصلی‌ترین خیابان‌ها و بزرگراه‌های تهران نصب شد، همان‌هایی که این روزها بدون آگهی و خالی مانده‌اند.
در شرایط تازه، وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی با بهره برداری از رکود تبلیغات شهری بخشی از بیلبوردهای تبلیغاتی را بدون رقابت از آن خود کرده‌اند. جالب تر آنکه این نهادهای دولتی حتی توانسته اند تصویر زنانی را برای جلب توجه مردم در تبلیغات خود بگنجانند؛ کاری که در تبلیغ کالاها و خدمات دولتی در ایران کم سابقه است.
بحران اقتصادی داخلی در ماه های اخیر تاجایی بالا گرفته که برخی شرکت‌های نیمه‌دولتی و خصوصی ورشکست شده یا پرداخت دستمزد کارکنان‌شان چندماهی به تعویق افتاده است. با این شرایط وقتی شرکت‌های داخلی زیادی توان پرداخت چند ماه حقوق معوق‌مانده کارمندان خود را ندارند طبیعی است که بیلبوردهای تبلیغاتی با هزینه اجاره ماهیانه بین ۲۰ میلیون تا ۸۰ میلیون تومان خالی بمانند.
تنها چند تولیدکننده لوازم الکترونیکی شرق آسیا نظیر سامسونگ و سونی به شکل محدود باقی مانده‌اند و بی رقیب تلاش دارند تا بازار ایران را برای آینده‌ای بهتر حفظ کنند.
مالکان بیلبوردهای شهری که اغلب در بخش خصوصی هستند ترجیح می‌دهند در این شرایط به جای پایین آوردن قیمت تعرفه و جذب آگهی، بیلبوردهای عظیم‌شان خالی بماند. اما شهرداری تهران در طرح جدیدی اقدام به نصب تابلوهای پارچه‌ای در وسط خیابان‌ها کرده تا تولیدکنندگان را به سفارش آگهی ترغیب کند؛ آگهی‌هایی که تعرفه آنها ارزان تر از نصب روی بیلبورد است.
از سوی دیگر، بیلبوردهایی که ظاهرا مالکیت دولتی یا نیمه دولتی دارند در این روزهای رکود آگهی، عرصه را به شعارها و جملات قصار بزرگان مذهبی و سیاسی اختصاص داده‌اند. در مضمون اغلب این جملات، مردم تهران به درستکاری، شهادت در راه اسلام و پرهیز از ظلم و ستم دعوت می‌شوند.
چند سال قبل، بیشتر بیلبوردهای بزرگ در تهران برای تبلیغ برندهای خارجی طراحی و نصب شد و انواع ساعت‌های سوییسی و لوازم خانگی اروپایی، سال‌ها بر روی آنها جا خوش کرده بود. اما امروزه جای خالی آن کالاها را شعارهایی پر کرده که می‌خواهند خلاء ناشی از نبود کالاهای پیشین را بی‌اهمیت جلوه دهد.
با این همه، تبلیغ کالا و خدمات به شکل سنتی و بدون هیچ تعرفه‌ای ادامه دارد و همچنان بازار دیوارنویسی و نصب تراکت‌های چاپی و دستنویس‌های غیرقانونی داغ است. تبلیغاتی که هرگوشه از دیوارهای شهر تهران را گرفته است.
از جمله این آگهی‌ها که در نزدیکی اغلب بیمارستان‌ها به چشم می‌خورد تراکت‌های فروش بخش‌های مختلف اعضای بدن از جمله کلیه با قیمت بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان است و یا در کنار بانک‌ها، کاغذهایی که برای فروش وام‌های بانکی با بهره پایین نظر رهگذران را جلب می‌کند.
فرشید علیان، نام مستعار یک روزنامه‌نگار و عکاس خبری ساکن تهران است.
