PRED SUDOM REČENO DA JE MARKAČ POŠTOVAO PRAVILA RATOVANJA
Svedok je izjavio da je okrivljeni posebno insistirao na tome kada su u pitanju bili srpski civili.
PRED SUDOM REČENO DA JE MARKAČ POŠTOVAO PRAVILA RATOVANJA
Svedok je izjavio da je okrivljeni posebno insistirao na tome kada su u pitanju bili srpski civili.
ef hrvatske specijalne policije, Mladen Markač, zalagao se za to da se tokom Operacije Oluja poštuju pravila ratovanja – rekao je ove sedmice pred Haškim tribunalom jedan svedok odbrane.
Bivši komandant specijalne policije, Zoran Cvrk, svedočio je u prilog Markaču – svom nekadašnjem šefu, kome se sada sudi za ratne zločine počinjene tokom avgusta 1995. u operaciji koja je izvedena na hrvatskom području Krajine.
Zajedno sa bivšim hrvatskim komandantom Ivanom Čermakom i hrvatskim generalom Antom Gotovinom, Markač je optužen za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu čiji je cilj bilo proterivanje stanovništva srpske nacionalnosti sa područja Krajine tokom 1995. U toj su operaciji hrvatske snage povratile područje Krajine, koje su pobunjeni Srbi držali pod kontrolom počev od 1991.
U optužnici se navodi da je Gotovina bio glavni operativni zapovednik ofanzive u južnom delu Krajine; da je Markač bio zadužen za specijalne policijske jedinice; dok je Čermak komandovao kninskim garnizonom.
„Mladen Markač je imao moć, vlast i odgovornost da spreči ili kazni ozbiljna kršenja međunarodnog humanitarnog prava koja su hrvatske snage počinile tokom i nakon Operacije Oluja u periodu od 4. avgusta do 15. novembra 1995 . . . Zbog takvog ponašanja su bili upozoreni od strane predstavnika međunarodne zajednice“, kaže se u optužnici.
No, kao ratni komandant specijalne jedinice Alfa pri zagrebačkoj policiji, Cvrk je izjavio: „Markač je častan čovek“.
„Imali smo precizne instrukcije da se pridržavamo ratnog prava i poštujemo međunarodne institucije“, dodao je on.
Tužiteljka Prašanti Mahindaratne (Prashanthi Mahindaratne) je prilikom uvodnog iznošenja argumenata protiv Markača rekla kako je „on lično predvodio specijalne jedinice koje su pljačkale i spaljivale kuće, te ubijale srpske civile na području na kojem je delovao, prema Gračacu i Donjem Lapcu, a kasnije i u operacijama čišćenja“.
Procenjuje se da je u vreme pomenute ofanzive između 150,000 i 200,000 Srba napustilo to područje. Tužioci navode da su hrvatske snage granatirale civilna područja i tvrde da je od avgusta do novembra 1995. u Kninu ubijeno barem 30, a širom Krajine najmanje 150 ljudi.
Markač je bio komandant specijalne jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova koja je sudelovala u Operaciji Oluja, a potom osiguravala teritoriju.
Cvrk je opisao kako su u periodu od 4. do 8. avgusta 1995. specijalne jedinice prodrle preko neprijateljskih linija od planine Velebit do granice sa Bosnom u Kulen Vakufu.
On je rekao da je skoro 2,500 pripadnika specijalnih snaga za ta četiri dana prešlo razdaljinu od 60 do 80 kilometara, uglavnom peške.
Cvrk je dodao da su, koliko je njemu poznato, bila poštovana pravila ratovanja koja su se ticala upotrebe artiljerije prilikom napada i zauzimanja gradova Gračac i Donji Lapac.
„Gađani su samo legitimni vojni ciljevi, poput policijskih stanica i komande neprijateljske vojske“, rekao je svedok.
Budući da su njegovi ljudi štitili bokove glavnoj policijskoj formaciji, Cvrk je potvrdio da je video štetu koju su objekti koje je nazvao vojnim ciljevima pretrpeli od artiljerijskih dejstava, kao i tragove metaka na civilnim kućama u predgrađu Gračaca.
Do polovine septembra, nastavio je on, specijalne formacije su od srpskih snaga štitile i preostalo područje Petrove Gore i južni sektor.
Cvrk je rekao da se radilo o „uglavnom nenaseljenom području, koje su napustili civili“, a ljudima koji su bili zatečeni u zabačenim zaseocima rečeno je da se prijave u novootvorene policijske stanice kako bi dobili nova dokumenta.
Mali broj civila koje su specijalne snage zatekle u nekim selima bili su poslati u policiju ili mirovnim snagama Ujedinjenih nacija u Hrvatskoj.
Markač se sve vreme ponašao u skladu sa zakonom – rekao je Cvrk Markačevom braniocu Goranu Mikuličiću.
Odbrana je kao dokaze predočila nekoliko Markačevih izveštaja, u kojima je on naveo kako pripadnici specijalnih snaga civile usmeravaju ka policiji ili UN-u.
Po rečima svedoka, Markač je na svim sastancima naglašavao neophodnost poštovanja međunarodnih pravila ratovanja, „pogotovo kada su u pitanju bili srpski civili“.
Cvrk je rekao i da su ta uputstva, premda nisu bila izdavana u pismenoj formi, „usmeno bila prenošena na svakodnevnim sastancima“.
Dodao je i da je osnovnom obukom specijalnih formacija bio obuhvaćen i odgovarajući tretman civila.
Cvrk je rekao kako prilikom pretraživanja oslobođenih područja specijalne policijske snage nisu pravile nikakvu razliku između sela sa većinskim srpskim ili hrvatskim stanovništvom.
Deo optužbi protiv Markača tiče se i spaljivanja kuća u Donjem Lapcu, a svedok je Mahindaratneovoj rekao kako se, „koliko je njemu poznato“, taj zločin dogodio nakon što je u grad ušla hrvatska vojska.
Cvrk je tvrdio da pripadnici specijalne policije nisu spaljivali imanja prilikom ulaska u Donji Lapac 7. avgusta.
„Kasnije sam, na temelju nekih opštih saznanja, zaključio da je jedna jedinica hrvatske vojske ušla u grad, tako da je moguće da je tu došlo do nekakvog problema, i spaljivanja nekoliko privrednih objekata“, rekao je on.
Potom je objasnio kako je čuo da se u Donjem Lapcu dogodilo desetak incidenata te vrste – uključujući spaljivanja kuća, vozila i jednog motela.
Jedinica hrvatske vojske koju je svedok spomenuo pripadala je gospićkoj vojnoj oblasti, kojom je tada komandovao general Mirko Norac.
Norac se trenutno nalazi na odsluženju zatvorske kazne, koja mu je u Hrvatskoj izrečena za zločine počinjene nad srpskim civilima u Gospiću tokom 1991., kao i za zločine koji su tokom 1993. počinjeni nad srpskim civilima u operaciji Medački džep.
Svedok je dodao i to da Markač nije imao moć, niti pravo da pokreće istragu zločina koje bi eventualno počinile jedinice specijalne policije.
Kao Markačev sledeći svedok pojaviće se Joško Marić – nekadašnji zamenik ministra unutrašnjih poslova.
Goran Jungvirth je obučeni izveštač IWPR-a iz Zagreba.
Bivši komandant specijalne policije, Zoran Cvrk, svedočio je u prilog Markaču – svom nekadašnjem šefu, kome se sada sudi za ratne zločine počinjene tokom avgusta 1995. u operaciji koja je izvedena na hrvatskom području Krajine.
Zajedno sa bivšim hrvatskim komandantom Ivanom Čermakom i hrvatskim generalom Antom Gotovinom, Markač je optužen za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu čiji je cilj bilo proterivanje stanovništva srpske nacionalnosti sa područja Krajine tokom 1995. U toj su operaciji hrvatske snage povratile područje Krajine, koje su pobunjeni Srbi držali pod kontrolom počev od 1991.
U optužnici se navodi da je Gotovina bio glavni operativni zapovednik ofanzive u južnom delu Krajine; da je Markač bio zadužen za specijalne policijske jedinice; dok je Čermak komandovao kninskim garnizonom.
„Mladen Markač je imao moć, vlast i odgovornost da spreči ili kazni ozbiljna kršenja međunarodnog humanitarnog prava koja su hrvatske snage počinile tokom i nakon Operacije Oluja u periodu od 4. avgusta do 15. novembra 1995 . . . Zbog takvog ponašanja su bili upozoreni od strane predstavnika međunarodne zajednice“, kaže se u optužnici.
No, kao ratni komandant specijalne jedinice Alfa pri zagrebačkoj policiji, Cvrk je izjavio: „Markač je častan čovek“.
„Imali smo precizne instrukcije da se pridržavamo ratnog prava i poštujemo međunarodne institucije“, dodao je on.
Tužiteljka Prašanti Mahindaratne (Prashanthi Mahindaratne) je prilikom uvodnog iznošenja argumenata protiv Markača rekla kako je „on lično predvodio specijalne jedinice koje su pljačkale i spaljivale kuće, te ubijale srpske civile na području na kojem je delovao, prema Gračacu i Donjem Lapcu, a kasnije i u operacijama čišćenja“.
Procenjuje se da je u vreme pomenute ofanzive između 150,000 i 200,000 Srba napustilo to područje. Tužioci navode da su hrvatske snage granatirale civilna područja i tvrde da je od avgusta do novembra 1995. u Kninu ubijeno barem 30, a širom Krajine najmanje 150 ljudi.
Markač je bio komandant specijalne jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova koja je sudelovala u Operaciji Oluja, a potom osiguravala teritoriju.
Cvrk je opisao kako su u periodu od 4. do 8. avgusta 1995. specijalne jedinice prodrle preko neprijateljskih linija od planine Velebit do granice sa Bosnom u Kulen Vakufu.
On je rekao da je skoro 2,500 pripadnika specijalnih snaga za ta četiri dana prešlo razdaljinu od 60 do 80 kilometara, uglavnom peške.
Cvrk je dodao da su, koliko je njemu poznato, bila poštovana pravila ratovanja koja su se ticala upotrebe artiljerije prilikom napada i zauzimanja gradova Gračac i Donji Lapac.
„Gađani su samo legitimni vojni ciljevi, poput policijskih stanica i komande neprijateljske vojske“, rekao je svedok.
Budući da su njegovi ljudi štitili bokove glavnoj policijskoj formaciji, Cvrk je potvrdio da je video štetu koju su objekti koje je nazvao vojnim ciljevima pretrpeli od artiljerijskih dejstava, kao i tragove metaka na civilnim kućama u predgrađu Gračaca.
Do polovine septembra, nastavio je on, specijalne formacije su od srpskih snaga štitile i preostalo područje Petrove Gore i južni sektor.
Cvrk je rekao da se radilo o „uglavnom nenaseljenom području, koje su napustili civili“, a ljudima koji su bili zatečeni u zabačenim zaseocima rečeno je da se prijave u novootvorene policijske stanice kako bi dobili nova dokumenta.
Mali broj civila koje su specijalne snage zatekle u nekim selima bili su poslati u policiju ili mirovnim snagama Ujedinjenih nacija u Hrvatskoj.
Markač se sve vreme ponašao u skladu sa zakonom – rekao je Cvrk Markačevom braniocu Goranu Mikuličiću.
Odbrana je kao dokaze predočila nekoliko Markačevih izveštaja, u kojima je on naveo kako pripadnici specijalnih snaga civile usmeravaju ka policiji ili UN-u.
Po rečima svedoka, Markač je na svim sastancima naglašavao neophodnost poštovanja međunarodnih pravila ratovanja, „pogotovo kada su u pitanju bili srpski civili“.
Cvrk je rekao i da su ta uputstva, premda nisu bila izdavana u pismenoj formi, „usmeno bila prenošena na svakodnevnim sastancima“.
Dodao je i da je osnovnom obukom specijalnih formacija bio obuhvaćen i odgovarajući tretman civila.
Cvrk je rekao kako prilikom pretraživanja oslobođenih područja specijalne policijske snage nisu pravile nikakvu razliku između sela sa većinskim srpskim ili hrvatskim stanovništvom.
Deo optužbi protiv Markača tiče se i spaljivanja kuća u Donjem Lapcu, a svedok je Mahindaratneovoj rekao kako se, „koliko je njemu poznato“, taj zločin dogodio nakon što je u grad ušla hrvatska vojska.
Cvrk je tvrdio da pripadnici specijalne policije nisu spaljivali imanja prilikom ulaska u Donji Lapac 7. avgusta.
„Kasnije sam, na temelju nekih opštih saznanja, zaključio da je jedna jedinica hrvatske vojske ušla u grad, tako da je moguće da je tu došlo do nekakvog problema, i spaljivanja nekoliko privrednih objekata“, rekao je on.
Potom je objasnio kako je čuo da se u Donjem Lapcu dogodilo desetak incidenata te vrste – uključujući spaljivanja kuća, vozila i jednog motela.
Jedinica hrvatske vojske koju je svedok spomenuo pripadala je gospićkoj vojnoj oblasti, kojom je tada komandovao general Mirko Norac.
Norac se trenutno nalazi na odsluženju zatvorske kazne, koja mu je u Hrvatskoj izrečena za zločine počinjene nad srpskim civilima u Gospiću tokom 1991., kao i za zločine koji su tokom 1993. počinjeni nad srpskim civilima u operaciji Medački džep.
Svedok je dodao i to da Markač nije imao moć, niti pravo da pokreće istragu zločina koje bi eventualno počinile jedinice specijalne policije.
Kao Markačev sledeći svedok pojaviće se Joško Marić – nekadašnji zamenik ministra unutrašnjih poslova.
Goran Jungvirth je obučeni izveštač IWPR-a iz Zagreba.
