Ukrayna: “Mən xidmətdə olmaqdan qorxmuram”
Orduya və ərazi müdafiəsinə yazılan qadınların sayı iki dəfə artıb. Ukrayna silahlı qüvvələrinin 260 000 əsgər arasında 32 500-dən çox qadın xidmət edir.
Ukrayna: “Mən xidmətdə olmaqdan qorxmuram”
Orduya və ərazi müdafiəsinə yazılan qadınların sayı iki dəfə artıb. Ukrayna silahlı qüvvələrinin 260 000 əsgər arasında 32 500-dən çox qadın xidmət edir.
Ordunun baş komandanının gender məsələləri üzrə müşaviri Viktoriya Arnautovanın sözlərinə görə, son altı ildə silahlı qüvvələrdə qadınların sayı iki dəfə artıb.
Əsas səbəblər ölkənin şərqində davam edən münaqişə və qadınların orduda daha fəal rol almasına imkan verən əhəmiyyətli qanunvericilik dəyişiklikləri olub. 2014-cü ildə münaqişə başlayandan bəri 30-dan çox qadın dövlət tərəfindən tövsiyələr almışdır.
43 yaşlı Miroslava Rudyuk Rivne vilayətinin Sarnı şəhərinin ərazi müdafiə batalyonunun kiçik leytenantıdır.
“Silahlı qüvvələrə qoşulmazdan əvvəl Rivne vilayətində dövlət ekoloji müfəttişliyində işləmişəm. 2014-cü ildə müharibə başlayanda yerli qəzetdə qadınların silahlı qüvvələrə çağırıldığını oxudum.
Mən boşanmışam, tək başıma uşaq böyüdürəm və çox istəyirəm ki, onu hər şeylə təmin edim. Və ekologiya sektoru o vaxtlar kiçik maaş verirdi. Qızımın özünü xoşbəxt hiss etməsi üçün əlimdən gələni etmək istəyirdim. Ona görə də həyatım üçün heç qorxmadım.
2016-cı ilin iyun ayında silahlı qüvvələrlə müqavilə bağladım və giriş kursunu keçdim, and içdim və əsgər rütbəsi aldım. Mən Sarnı hərbi komissarlığında xidmət etməyə başladım və zabit olmaq istədim, ona görə də Ukrayna quru qoşunlarının müxtəlif bölmələri üçün hazırlıq üzrə ixtisaslaşan Desna hərbi hissəsində kurslar keçdim.
Yadımdadır, bir dəfə tapşırığım hündür bir işıq nöqtəsinə qədər dırmaşmaq idi. Təlimatçı məndən soruşdu: “Rudyuk, qorxmursan? Hərbi komissarlıqda ancaq stol arxasında oturmağa öyrəşmisən”. Cavab verdim ki “Zabit olmaq istədiyim üçün qorxacağım bir şeyim yoxdur, ona görə də kişilərlə eyni yolla getməliyəm ki, heç kim mənə barmağını göstərib qadın olduğunu, o heç nə edə bilmir deməsin. Və əgər mən uniforma və kiçik leytenant döş nişanı taxıramsa, kişilərlə eyni səviyyədə dayanmalıyam. O, qulaq asıb dedi ki, bizim əsl liderimiz budur, davam et. Mən dırmaşdım və tapşırığı yerinə yetirdim.”
Bir dəfə çox məyus olmuşdum. Çünki mən antiterror əməliyyatı zonasına gedirdim, övladım isə 11-ci sinifdə oxuyurdu. Öldürüləcəyimdən çox narahat idim, çünki o zaman universitetin pulunu ödəyəcəyim və qızıma həyatda yaxşı başlanğıc verəcəyimə dair sözümü yerinə yetirə bilməyəcəkdim.
Mən ərimdən ayrılanda, qızım çox ağladı və soruşdu ki, biz necə yaşayacağıq? Cavab verdim: "İndi mən sənin həm anan, həm də atanam və sənin üçün əlimdən gələni edəcəm. Silahlı qüvvələrə gedirəm, səni ali təhsillə təmin edəcəm və digər uşaqlarda olan hər şeyi verəcəm."
2021-ci ilin dekabrında kiçik leytenant rütbəsinə layiq görüldüm və yanvarın 15-də Sarnı şəhərinin ərazi müdafiə batalyonuna daxil oldum. Hazırda Baş Qərargah rəisinin səfərbərlik üzrə müaviniyəm. Burada məni etibarlı kişilər əhatə edir, onlarla bərabər xidmət etməkdən qorxmuram. Amma onlardan bəzilərinin həyat yoldaşları məni qısqanır, baxmayaraq ki, hamısı mənimlə dostdurlar. İndi müharibədir, bir çox qadın ağlayır, mən isə dayanıram. Niyə? Çünki komandamın əhatəsindəyəm. İndi böyük bir izdiham ölkəni, bütün ailələri müdafiə etməyə gedir. Elə ailələr var ki, atası postdadır, anası oğlanlara yemək hazırlayır, qızı isə hərbi həkimdir. Hamımız qələbəyə köklənmişik.
34 yaşlı Anna Sevik Kiyev ərazi müdafiəsinin üzvüdür.
“Həyatımda ikinci dəfədir ki, ölkəni müdafiə edirəm. İlk dəfə 2014-cü ildə Azov könüllülər batalyonuna qoşularaq, indi isə silahlı qüvvələrin bir hərbi hissəsinə mətbuat xidmətinə rəhbərlik edərək. Amma o zaman mənim əsas silahım indiki kimi Kalaşnikov tüfəngi yox, yazılı söz idi.
Fevralın 24-də, Ukraynada kütləvi rus bombardmanları başlayanda... əvvəlcə bir az qarışıqlıq oldu, özümüzü toparlamaq bir qədər vaxt apardı. İki variant var idi - ya evdə ölmək, ya da əlində silah, torpağımızı müdafiə edərək sağ qalmağa çalışmaq. Mən ikincini seçdim. Bu, soyuq suya tullanmağa bənzəyir: uzun müddət özünü möhkəmlədirsən, sonra isə rahat olur.
Əvvəlcə mən raket zərbələrinə daha az həssas olan Kiyevin sol sahili olan Desnyanski rayonunun müdafiəsinə getdim. Mən orada böyümüşəm. İlk məqaləmi səhhətinə görə tərk edə bilmədiyi nənəmin evindən iki məhəllə aralıda xaç anamın yaşadığı məhəllədə yazmışdım.
Çox emosional idim, amma nəticə verdi. Məni Kiyevin sağ sahilinə, müntəzəm olaraq raket hücumlarına məruz qalan əraziyə köçürdülər.
Hərbi işlər mənim üçün yeni deyil. 2015-ci ildə könüllü və fotoqraf kimi (Donbas bölgəsinə) getdim. Məndə iki gülləkeçirməz jilet, hərbi forma, xüsusi ayaqqabı və qoruyucu dəbilqə var. Nə planlaşdırdığımı və hara getdiyimi bilirdim. Sonra mən xalq deputatının mətbuat katibi işləmişəm, daha bir il Çerkassı şəhər rəhbərliyinin mətbuat xidmətini əlaqələndirirdim. Mən müharibədən sonra son il yarımdır ki fotoqraf kimi çalışdığım yerə qayıdacağam.
Ərazi müdafiəsində qadınların sayı azdır. Fiziki cəhətdən bu iş qadınlar üçün uyğun deyil. Ordudakı kimi çarpayı, duş və s. deyil. Harada olsa yatırsınız. Xalça varsa - üstündə yatırsan, yoxdursa - xalçasız yatırsan. Evə gedib duş qəbul edə bilsən, əla. Mənim vaxtım yoxdu, neyləyək.
Bəli, qorxuludur, bəzən isə çox qorxuludur. Ancaq bir anda qorxu sönür, psixika buna alışır və daha az kəskin reaksiya verir. Amma qorxmağı dayandırsam daha çox narahat olardım.
Hazırda “Return Alive” xeyriyyə fondunun veteranlar şöbəsinin rəhbəri olan 29 yaşlı Viktoriya Dvoretskaya Ukraynada mexanikləşdirilmiş tağım komandiri qismində döyüş hazırlığına vəsiqə qazanan ilk qadın olub.
“Cəbhə xəttində Silahlı Qüvvələrdə komanda vəzifəsində çalışmışam, sonra baş qərargahda işləmişəm, amma indi fondda daha faydalıyam. Müdafiə Nazirliyi ilə birlikdə döyüş sursatları, gecəgörmə cihazları, kvadrokopterlər və avtomobillər alırıq. Onları qadınlar gətirirlər, çünki kişilərin xaricə getməsinə icazə yoxdur.
Biz ən böyük könüllü təşkilatlarla əməkdaşlıq edirik; o qədər çox təklif var ki, bütün sorğuları fiziki olaraq icra etməyə vaxtımız yoxdur. Demək olar ki, gecə-gündüz işləyirik. İndi bizə biznes, diaspor və sadə insanlar tərəfindən böyük inam və dəstək var. Fevralın 24-də, müharibənin ilk günündə biz Ukraynadakı bütün müharibə illərindən iki dəfə artıq pul topladıq - 200 milyon UAH (6,6 milyon ABŞ dolları). “Mən çox istəyirəm cəbhədə olum. Bununla belə, mən Ukrayna ordusuna dəstək verməklə, Ukraynanı müdafiə edəcəm”.
This publication was prepared under the "Amplify, Verify, Engage (AVE) Project" implemented with the financial support of the Ministry of Foreign Affairs, Norway.
