خطرات صحی قصابی ها در افغانستان

گزارشی از هجرت الله اختیار در ولايت ننگرهار

باشندگان شهر جلال آباد شکایت دارند که قصابی های محلی با ذبح حیوانات در محلات عامه و عدم رعایت اصول صحی صحت مردم را به خطر مواجه می کنند.

با آنکه جلال آباد، شهر مرکزی ولایت ننگرهار، یک کشتارگاه دارد تعداد کمی از 350 قصابی فعال در سطح شهر از آن استفاده می کنند و دیگران ترجیح می دهند حیوانات را در دکان قصابی یا محلات عامه – کنار سرک، کنار جوی یا نزدیک دریای بهسود- ذبح کنند.

منصور باشنده این شهر گفت قصابی ها کناره های نهر بزرگی در 300 متری خانه ی او را بعنوان کشتارگاه فضای باز استفاده می کنند و بازمانده های حیوانات ذبح شده بوی تعفن اذیت کننده ای دارد.

او گفت: "وقتی باد از آن سمت می وزد، مجبوریم حتی در داخل خانه ها بینی خود را با دستمال بپوشانیم." ساکنان آن منطقه بارها به مسوولان شاروالی شکایت کرده اند ولی تاهنوز این شکایت ها اثربخش نبوده است.

منصور گفت صحنه های ذبح اثرات منفی روانی نیز بر ساکنان محل می گذارد.

او گفت: "برادر خوردم که از آن مسیر به مکتب می رفت، چندین شب پیهم جیغ زنان از خواب برخواسته می گفت کسی او را با چاقو تعقیب می کند. ما او را به مکتب دیگری تبدیل کردیم. کسی در این کشور به فکر دیگران نیست. هرکس خودش را رییس می داند."

حفیظ الله سرخرودی، رییس انجمن قصابان دست داشتن گوشت فروشان شهر را در این مشکل رد کرد. او گفت: "قصابان شهر جلال آباد در هیچ جایی جز مسلخ ذبح نمی کنند. فقط قصابی های بیرون شهر به مسلخ دسترسی ندارند؛ مشکل است که در هر محل یک مسلخ بسازیم."

اما یک قصاب در داخل شهر گفت هم مسلکانش از مسلخ استفاده نمی کنند چون مسلخ برای این کار مناسب نیست. قصاب که نمی خواست نامش ذکر شود، گفت: "در قدم اول، تعمیر مسلخ جای کافی ندارد تا همه قصابی های شهر جلال آباد حیوانات شان را در آنجا ذبح کنند. گذشته از آن، مسلخ برق و یخچال ندارد و از همین رو قصاب ها آنجا نمی روند."

سیف الرحمان باشنده اډه چپرهار گفت بیشتر ذبح ها در اوقات خارج از ساعات کاری در قصابی ها انجام می شود. او گفت: "ما حیوانات را شب یا اوایل صبح در دکان، پشت دروازه های بسته ذبح می کنیم تا مردم نبینند، ولی می پذیرم که بعضی قصاب ها حیوانات را در پیش دکان و ملاء عام می کشند و این نادرست است.

شاروالى  می گوید برای تنظیم بهتر امور تولید و فروش گوشت در سطح شهر تلاش دارد ولی بگفته آنان این مبارزه کار سختی است.

موسی خان عرب کارمند مدیریت مالی شاروالی تایید کرد که اکثر حیوانات شبانه در قصابی ها کشته می شوند.

او افزود: "بعضی از آنها حیوانت را در کنار کانال منطقه فارم هده ذبح می کنند. نمی دانیم با آنها چه کار کنیم."

او افزود با آنکه هفته سه بار از دکان های قصابی نظارت می کند و متخلفان را جریمه های نقدی کرده است، اما این اقدامات اثر چندانی نداشته است.

او گفت: "من بعضی از قصاب ها را به سارنوالی نیز معرفی کرده ام، اما در افغانستان روابط و واسطه ها باعث می شود که کسانی مافوق قانون عمل کنند."

خطرات صحی که مردم ازین بابت متحمل می شوند فراتر از مشکلات محیطی ناشی از آن است.

هارون مومند باشنده ننگرهار گفت که گاهی قصاب ها حیوانات مریض را  از قریه های مجاور با قیمت بسیار پایین به شهر می آورند.

او گفت: "حیواناتی را دیده ام که ذبح نشده بلکه از مریضی مرده اند. مالکان این حیوانات برای رعایت اصل حلالیت گلوی حیوانات مرده را پس از مرگ شان می برند، و قصاب ها آمده آنها را با قیمت ارزان به شهر می برند. می دانم اگر حیوانی در نتیجه مریضی بمیرد، آن مرض ممکن است باعث مرگ مردم نیز شود."

چون قصابان گوشت را در بیرون دکان آویزان می کنند، بصورت مستقیم در معرض خاکباد و دود موتر قرار می گیرند. برخی ها گوشت را با پلاستیک پت می کنند، اما پلاستیک ممکن است به گوشت بچسبد و آن را گنده کند.

بسیاری قصاب ها یخچال ندارند، از اینرو گوشت تازه را با پارچه های گوشت باقیمانده از روز قبل یکجا می کنند.

در ماه های تابستان، گوشت های آویزان شده پوشیده از مگس می شوند. برخی قصاب ها می کوشند با استفاده از جالی مگس ها را از گوشت دور نگه دارند، اما تعدادی روی گوشت دوای مگس کش می پاشند.

ذبیح الله رحیمزی یک نویسنده ننگرهاری گفت: "یکبار از کوچه قصابی ها می گذشتم. دیدم کسی اسپری در دست اش است و روی گوشت می پاشد. پرسیدم این چیست. گفت دوای ضدحشره. برایش گفتم این برای انسان مضر است، اما او خنید و گفت این اسپری نه بوی دارد و نه ضرر. از آن روز به بعد گوشت نخوردم."

روش های غیرصحی فروشندگان گوشت مرغ که در غرفه های کنار سرک مرغ فروشی می کنند نیز مورد انتقاد قرار دارد.

مشتری ها از میان قفس ها مرغ انتخاب می کنند و فروشنده آن را بیرون آورده در همان جا سر می برد. بعد مرغ را پوست کرده مواد فاضله آن را در همانجا می ریزد.

رحمت الله محصل ژورنالیزم می گوید در رفت و آمد به خانه اش، از سرک هایی که در آن مرغ فروشان کار می کنند، استفاده نمی کند.

او گفت: "چون از بوی متعفن خون و فاضله ها دلم بد می شود. گذشته از آن، این بی رحم ها مرغ را پیش روی مردم ذبح می کنند، درحالیکه بسیاری مردم از دیدن چنین صحنه ها نفرت دارند. این آدم های نامهربان فوراً پس از بریدن گلوی مرغ درحالیکه حیوان هنوز زنده است پوست اش را کنده و پاهایش را قطع می کنند."

عرب کارمند وزارت مالیه گفت به زودی این مشکلات را رفع خواهد کرد.

او گفت: "من به مرغ فروشان سه روز مهلت داده ام. آنان به محل تعیین شده جابجا خواهند شد و دیگر نمی توانند در بخش های مختلف شهر کار کنند."

کارشناسان صحی می گویند صنعت گوشت که در چوکات مقررات قانونی تنظیم نشده است، خطر جدی را متوجه صحت مردم می کند.

ایمل شیرزی، استاد طب در پوهنتون ننگرهار گفت که کل پروسه از ذبح حیوان تا فروش گوشت پر از خطر است.

او گفت: "امراض پارازیتی، تنفسی و هضمی از محیط های ناپاک و غیرصحی ناشی می شوند. بسیاری مردم بخصوص کودکان در افغانستان از اثر این امراض می میرند."

او از قصابان خواست تا حیوانات را بصورت درست ذبح کرده گوشت را در محیط صحی نگهداری کنند. او افزود: "آنها باید بازی با صحت مردم را متوقف کنند."

هجرت الله اختیار گزارشگریست در ننگرهار که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.