افغانها از اظهارات کرزی در مورد پاکستان متحیر شده اند

گزارشی از خان محمد دانشجو

گزارش شماره 413

28 اکتوبر 2011

اظهارات حامد کرزی، رییس جمهوری افغانستان، در مورد حمایت از پاکستان در جنگی که اگر میان آن کشور و ایالات متحده اتفاق افتد، در داخل و خارج از کشور بسیار تعجب برانگیز بود.

کرزی در مصاحبه ای که در شبکه ی تلویزیونی جیو در پاکستان بتاریخ 22 اکتوبر نشر شد، اظهار داشت: "اگر میان پاکستان و ایالات متحده درگیری شود، ما در کنار پاکستان خواهیم بود."

اظهارات او که درست پس از سفر هیلاری کلنتون، وزیر خارجه ایالات متحده به اسلام آباد و کابل صورت گرفت، نگرانی هایی را در پی داشت.

خانم کلنتون در اسلام آباد از پاکستان خواست تا برای سرکوب گروه های شورشی که از مناطق شمال شرقی آن کشور بعنوان پایگاه برای حملات به افغانستان استفاده می کنند، اقدامات بیشتر کند- درست همان چیزی که رهبران افغان از جمله کرزی خواستارش بوده اند.

تعداد زیاد افغانها به این باور بوده اند که بخش هایی از رهبری پاکستان بطور مخفیانه از طالبان و گروه های متحد آن همچون "شبکه ی حقانی" برای ادامه ی آشوب و ناآرامی در افغانستان و همچنان جلوگیری از نفوذ هند درین کشور، حمایت می کنند.

غیر از اقدامات جاری طالبان در مناطق روستایی افغانستان، شبکه ی حقانی متهم به حملات شهری بوده است که در ماه های جون و سپتامبر در کابل اتفاق افتاد. این حملات منجر به سوال های زیادی در مورد فعالیت علنی این گروه در وزیرستان شمالی شده است. (برای مطالعه ی بیشتر به گزارش افغانها به اراده ی پاکستان در سرکوب شورشیان شک دارند، مراجعه کنید).

در نتیجه ی هیجان عمومی که اظهارات کرزی ایجاد نمود، دفتر رییس جمهور در پی توجیه این اظهارات بر آمد. ایمل فیضی، سخنگوی رییس جمهور گفت که اظهارات کرزی تحریف شده و هدف ازان اظهارات تلاش های ایالات متحده برای حمله بر پایگاه های شورشیان در پاکستان نبوده است. در ماه های اخیر، نیروهای ایالات متحده با استفاده از طیاره های بدون سرنشین، بر رهبران عمده ی شورشیان حمله کرده است، و در ماه می نیروهای ویژه اسامه بن لادن، رهبر القاعده را در ایبت آباد به قتل رساندند.

سخنگوی رییس جمهور کرزی گفت که آقای کرزی می خواسته است بگوید که "اگر امریکا بالای پاکستان حمله کند، و اگر مردم پاکستان به افغانستان آمده و خواستار کمک شوند، ما مسوولیت اخلاقی خواهیم داشت تا به آنان کمک کنیم. دروازه ها ى افغانستان بروی آنان باز خواهد بود."

جانان موسی زی، سخنگوی وزارت خارجه ی افغانستان در گفتگو با خبرنگاران اظهار داشت که آن اظهارات از متن سخنرانی کشیده شده و کلیپ کوتاه یک دقیقه ای از مصاحبه ای که نزدیک به یک ساعت ادامه داشته، کشیده شده است.

او گفت که کلیپ نشر شده "دقیق و متوازن" نبوده است.

تحلیلگران سیاسی افغان می گویند که اظهارات کرزی نشانه ی تغییر پالیسی خارجی نمی باشد، و به گفته ی آنان در شرایط حساسی که خشونت در داخل افغانستان ادامه دارد و روابط پاکستان و ایالات متحده در پایین ترین سطح قرار دارد، باید رییس جمهور در اظهارات خود بسیار احتیاط به خرج دهد.

سید فاضل سانچارکی، سخنگوی جبهه ی ملی افغان، اپوزیسیون اصلی سیاسی حکومت کرزی با اشاره به توافقنامه استراتیژیک اخیری که با هند، دشمن دیرینه ی پاکستان، امضا شده است گفت که گفته های رییس جمهور بسیار تعجب آور بود.

او گفت: "اگر حکومت از پاکستان حمایت می کرد، درانصورت باید در برابر حملات طیاره های بدون سرنشین ایالات متحده بر وزیرستان و سایر نقاط پاکستان اعتراض می نمود. افغانستان هرگز به حمایت از پاکستان موقف نگرفته است. اینگونه اظهارات از سوی رییس جمهور کرزی صرفاً باعث ایجاد عدم اطمینان در مردم افغانستان و جامعه ی جهانی می گردد."

عبدالرشید وزیری، تحلیلگر امور منطقوی گفت که رییس جمهور نباید موقفی بگیرد که اکثر افغانها با آن مخالف می باشند.

او گفت: "نود و پنج درصد مردم افغانستان به پاکستان به دیده ی دوست نمی بینند. آنها نسبت به دوستی آن کشور شک دارند."

وزیری نیز مانند سانچارکی اظهار داشت که اظهارات در مورد حمایت از پاکستان به قصد تسکین هراس اسلام آباد ازینکه مبادا امضای توافقنامه ی استراتیژیک افغانستان و هند منجر به محاصره ی آن کشور گردد، صورت گرفته است.

او گفت: "رییس جمهور می کوشید تا به مردم پاکستان بفهماند که افغانستان هرگز به کشورهای دیگر اجازه نخواهد داد تا از خاک این کشور برای مداخله در پاکستان استفاده کنند." (برای مطالعه ی بیشتر به گزارش استقبال افغانها از امضای توافقنامه با هند، مراجعه کنید.)

هارون میر، تحلیلگر امور سیاسی گفت که رهبران افغان هرگونه اظهارات شان را باید به دقت تنظیم نمایند تا از احتمال سوء استفاده و سوء تعبیر آنها جلوگیری شود.

او گفت: "رییس جمهور باید اظهارات دپلوماتیک و حسابشده ای می کرد تا هیچ کسی ازان سوء تعبیر نمی توانست. گفته های رییس جمهور در تلویزیون پاکستان یا سایر رسانه ها باید بسیار موجز و حساب شده باشد، زیرا این رسانه ها از سوی آی اس آی نظارت می گردد، و آن سازمان می تواند هرگونه تفسیر ازان استنتاج نماید."

به گفته ی میر، مقامات پاکستانی در حقیقت آن اظهارات را جدی نگرفته اند، زیرا آنها برای افغانستان آجندای خود را دارند. به دلایل متعدد، متحدان غربی افغانستان نیز آن گفته ها را جدی نگرفته اند.

او گفت: "غربی ها با اینگونه اظهارات از سوی رییس جمهور افغانستان آشنا می باشند. آنها این اظهارات را جدی نمی گیرند، زیرا در موارد متعدد شاهد اینگونه بیان ها بوده اند و سخنگوی رییس جمهور بعداً گفته اند که این گفته ها درست نبوده و تعبیر های دیگری ازان داده اند."

یعقوب کمک، خبرنگار افغان گفت که الگوی اظهارات متناقضی که بعداً رد شده است، یک امر بسیار معمول بوده است. اما او گفت اینگونه اظهارات که دران دیدگاه ها و حساسیت های مردم افغانستان در نظر گرفته نمی شود، درست نیست.

عید محمد، باشنده ی کابل یکی از کسانیست که می گوید اظهارات نقل شده ی رییس جمهور برایش سخت تمام شده است.

او گفت: "من مطمئن هستم که یک روز اگر کرزی از مردم افغانستان بخواهد که بیایند در کنار پاکستان علیه کدام کشور دیگر بیاستند، غیر از خود کرزی کس دیگری ازین خواست استقبال نخواهد کرد. اما اگر او از مردم بخواهد که علیه پاکستان بیاستند، حتی زنان و دختران کشور نیز آماده خواهند بود." 

حاجی داود، کابلی دیگر نظر دیگری داشت و گفت که افغانستان آنقدر ضعیف و در برابر فشارهای پاکستان آسیب پذیر می باشد که گاه یک مقدار خوش آمد گویی های دپلوماتیک ضروری می باشد.

او گفت: "حتی اگر اینگونه اظهارات صادقانه نباشند، خوب است که ما هوشیار باشیم. ما باید منافع علیای مردم و کشور خود را همیشه بیاد داشته باشیم. اگر با بیان چند کلمه دشمن ما دلگرم می شود، چرا از بیان آن ابا داشته باشیم؟"

خان محمد دانشجو گزارشگریست در کابل که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.