تشدید خشونت‌ها، اقتصاد شکننده‌ای افغانستان را آسیب می‌زند

کارشناسان هشدار می‌دهند که افزایش حملات مرگبار تروریستی در افغانستان، اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری در این کشور را صدمه می‌زند.

تنها در چهار حمله تروریستی در جریان هشت روز در ماه جنوری، نزدیک به 140 تن کشته و صدها نفر مجروح شدند.

مخالفین مسلح بر سه نقطه در کابل، از جمله یک هوتل مشهور که اکثراً از سوی مسافران تجارت پیشه استفاده می‌شود، و یک نهاد خیریه بین المللی برای کودکان در ولایت جنوبی جلال آباد، یورش بردند.

نگرانی ها در مورد ناامنی به حدی جدی است که برخی از کارمندان ملکی ترجیح می دهند از خانه های شان کار کنند تا این که خطر رفتن به دفاتر شان را به گردن بگیرند.

سید مسعود استاد در دانشگاه کابل، به آی دبلیو پی آر گفت که بمب‌گذاری های اخیر بخشی از یک استراتیژی سازماندهی شده بود تا اعتماد مردم و اقتصاد کشور را آسیب بزند. وی گفت، «طالبان با حمله بر هوتل کانتیننتال اعتماد مردم را بیشتر از پیش خدشه دار ساختند و میلیون ها دالر به اقتصاد کشور خساره وارد کردند.

خان جان الکوزی معاون اتاق های تجارت و صنایع افغانستان، افزود که حمله اخیر بر هوتل کانتیننتال منجر به لغو شدن چندین جلسه تجاری شرکت های خصوصی شد که قرار بود در کابل برگزار شوند.  

وی به آی دبلیو پی آر گفت: «شورشیان با اجرای این حملات در کابل، صدمه بزرگی به روند سرمایه گذاری در افغانستان وارد کردند.»

موج اخیر خشونت ها در 20 جنوری سال جاری آغاز شد؛ زمانیکه طالبان مسلح بر هوتل کانتیننتال در مرکز کابل یورش بردند.

مهاجمان، 21 فرد ملکی به شمول 14 تبعه خارجی را کشتند و 17 تن دیگر را زخمی ساختند. این حمله که 17 ساعت دوام کرد، یک شرکت هوایی داخلی را نیز به شدت صدمه زد، چرا که کارکنان کلیدی آن شرکت در هوتل کانتیننتال اقامت داشتند. مسوولین کام ایر به این باورند که مهاجمان در مورد محل اقامت کارکنان آنان از قبل می دانستند و نخست اتاق های آنان را هدف قرار داده اند. در این حمله نُه کارمند به شمول پنج خلبان این شرکت جان باختند که منجر به لغو شدن ده ها پرواز شد.

چندروز پس از حمله بر کانتیننتال، مهاجمان بالای دفتر نهاد خیریه «Save the Children» در شهر جلال آباد مرکز ولایت ننگرهار یورش بردند.  

این مجموعه حملات در 24 جنوری سال جاری زمانی آغاز شد که یک موتر‌بمب مواد انفجاری اش را در بیرون این دفتر منفجر کرد. سپس، مهاجمان مسلح وارد محوطه این نهاد شدند و چهار کارمند را با شلیک گلوله کشتند و دها تن دیگر را مجروح ساختند. مسوولیت این حمله را بعداً گروه طالبان به عهده گرفت.

پس از آن، در یک حمله بزرگ دیگر در 27 جنوری در کابل، در اثر انفجار یک امبولانس مملو از مواد انفجاری، 105 نفر کشته و 210 تن زخمی شدند. دو روز بعد از آن، شورشیان به یک اکادمی بزرگ نظامی در غرب کابل حمله کردند که در اثر آن هشت سرباز کشته و 13 تن دیگر زخم برداشتند. مسوولیت این حمله را نیز طالبان به عهده گرفتند.  

مسعود دیدگاهش را در مورد این که چه پلان هایی در عقب این حملات زنجیره‌ای نهفته است، مطرح کرد. او می گوید که کشتار افراد ملکی و هدف قراردادن هوتلی که بیشتر از سوی تاجران خارجی به ویژه خلبان ها مورد استفاده قرار می گرفت، همه و همه تصویری از آشفتگی اوضاع بود که برای بی ثبات ساختن اقتصاد افغانستان و دلسرد ساختن سرمایه گذاران باالقوه، بیرون داده شد. وی ادعا دارد که حمله بر این هوتل در واقع پیام مشخصی به مسافران بین المللی بود که کابل امن نیست. در عین حال، کشته شدن خلبانان کام ایر روند واردات کالاهای اساسی از هندوستان به افغانستان- که یک دهلیز مهم هوایی به شمار می رفت- را مختل کرد.  

مسعود می گوید، «اکثر فعالیت های طالبان به منظور متوقف ساختن پروازها و ناامن ساختن راه های مواصلاتی صورت می گیرد. شورشیان در واقع می خواهند توانایی افغانستان در انجام فعالیت های تجارتی را از بین ببرند.»

رئیس جمهور اشرف غنی، دیری است که روی اهمیت احیای جایگاه افغانستان به عنوان یکی از شرکای کلیدی تجارت میان آسیا و اروپا تاکید دارد. او می گوید که باید شبکه های مواصلاتی جدیدی برای احیای راه های مواصلاتی به شمول راه ابریشم، ساخته شود؛ قسمی که زمانی کابل، هرات و کندهار نقش مهمی را در این عرصه ایفا می کردند.

آغاز تجارت بین المللی نه تنها که اقتصاد افغانستان را رشد می دهد، بلکه وابستگی کشور به صادرات پاکستان را نیز کاهش می دهد.

غنی در واپسین نشست‌اش در دهلی، یک بار دیگر بالای رهبران تجاری تاکید کرد که روی تقویت تجارت تمرکز کنند، و از پیشینه تاریخی افغانستان به عنوان یک مرکز عمده تجارتی یاد کرد.  

وی گفت، «ما در قلب این شبکه ها قرار داریم. افغانستان به عنوان یک چهار راه و محلی برای نشست ها و تمدن ها و مذاهب و فرهنگ و همچنان اردوها، تاجران و مسافران عمل می کند.»

در حال حاضر هواپیماها محموله‌های از میوه های خشک و تازه و گیاهان دارویی  را از طریق فرودگاه های کابل و کندهار به دهلی، ممبی و امرتسر انتقال می دهند.

پس از افتتاح دهلیز هوایی در ماه جنوری سال گذشته، محصولات افغانستان به ارزش 105 ملیون دالر به شمول 1800 تن میوه، به فروش رسیده است.

مسوولین حکومت به آی دبلیو پی آر گفتند که آنان در مورد رشد تجارت بین المللی خوشبین استند، اما تاجرانی که در حملات اخیر مستقیماً متضرر شده اند، آسیب پذیر اند.

فرید پیکار معاون شرکت هوایی کام ایر، می گوید که وی به شدت نگران پی آمدهای ناامنی های جاری در کابل است. این در حالی است که به دلیل کشته شدن تعدادی از خلبانان این شرکت در حمله بر کانتیننتال، از ده فروند هوا پیمای این شرکت پنج فروند آن از فعالیت باز مانده است، و این خساره بزرگی به دهلیز هوایی کشور وارد می کند.

از اکتوبر 2017 به این سو، شرکت کام ایر هرهفته 100 تن تولیدات افغانستان را به دهلی انتقال می داد. اما پیکار افزود که حالا وضعیت بدی دارند و شرکت آنها مجبور است که قرضه هایی که برای خرید هواپیما گرفته بودند را بپردازند. این در حالی است که شرکت هوایی صافی- دومین شرکت بزرگ هوایی در افغانستان- به دلیل نپرداختن قرضه هایش در سپتمبر سال 2016 ورشکست شد.    

پیکار به آی دبلیو پی آر گفت، «ما تا کنون بسیاری از قرضه های که از بانک های داخلی گرفته ایم را نپرداخته‌ایم.»

احمد حارث نایاب، مدیر بازاریابی هوتل انترکانتیننتال، می‌گوید که زیان های فزیکی وارد شده بر هوتل را به آسانی می توان جبران کرد، اما جلب دوباره اعتماد مردم به ویژه مهمانان خارجی بر توانایی هوتل در محافظت از مهمانانش، کار بسیار دشواری است.  بدون شک بزرگترین سرمایه این هوتل، اعتماد مردم بالای این هوتل به عنوان امن ترین مکان در مرکز کابل بود، که حالا دیگر از بین رفته‌است.

نایاب می‌گوید، «ما باید اعتماد مردم را دوباره به دست بیاوریم، و این به وقت نیاز دارد.»