وظیفه دشواری پیشروی نیروهای غیر مجهز افغان

گزارشی از عبدالواحد فرامرز

اکنون که نیروهای افغان مسوولیت امنیتی را به عهده می گیرد، برخی تحلیل گران در مورد توانایی این نیروها برای مبارزه با حملات رو به افزایش طالبان شدیداً ابراز تردید می کنند.

ناتو به تاریخ 18 جون سال جاری در محفلی در شهر کابل که رییس جمهور کرزی و اندرس فوگ راسموسن دبیر کل ناتو نیز اشتراک کرده بودند، مسوولیت عملیات های نظامی را به نیروهای افغان تسلیم کرد.

تهدیدهای جاری شوشیان در همان روز تحویل دهی مسوولیت با انفجار ماین کنار جاده که سه تن کشته و چندین تن زخمی بجا گذاشت، به نمایش درامد. این حمله ظاهراً به قصد کشتن محمد محقق یکی از سیاست مداران مطرح کشور که در همان وقت از محل انفجار عبور می کرد، براه انداخته شده بود.

بتاریخ 25 جون، شورشیان حمله ای را بر قصر ریاست جمهوری و دفتر سی آی ای که در نزدیک این قصر موقعیت دارد، انجام داد. بعد از تبادل طولانی آتش، همه ی محاجمان و سه تن پولیس کشته شدند.

محفل انتقال مسوولیت امنیتی که در کابل برگزار شده بود پنجمین و آخرین مرحله پروسه "انتقال مسوولیت های امنیتی" بود که در سال 2011 آغاز شده بود. فوگ راسموسن گفت که نیروهای ناتو اکنون از میدان های نبرد عقب نشینی خواهد کرد اما به نقش اش در زمینه آموزش و مشوره دهی به نیروهای افغان ادامه خواهد داد.

اشرف غنی احمدزی، رییس کمیسیون انتقال امنیتی، درین محفل در بررسی اش از روند پیشرفت انتقال گفت: "در حال حاضر، امنیت سراسر افغانستان توسط پولیس و اردوی ملی و نیروهای امنیت ملی کنترل می شود. امنیت مناطق مختلف پس از عقب نشینی نیروهای بین المللی بهبود یافته است."

دیگران با این ارزیابی موافق نمی باشند. شکریه بارکزی عضو کمیته امور دفاعی پارلمان افغانستان می گوید انتقال مسوولیت قبل از موقع صورت گرفته است و در عوض باید به منظور اطمینان از آمادگی کامل نیروهای مسلح افغانستان در مقابله با عوامل ناامنی، این انتقال در مدت هشت تا ده سال صورت می گرفت.

او گفت: "طالبان امروز ازانچه شش هفت سال قبل بودند متفاوت می باشد. آنها قوی تر و منسجم تر اند و از توانایی جنگی خوب برخورداراند. آنها در عرصه سیاست نیز بسیار قوی شده اند- بازگشایی دفتر سیاسی {در قطر} که اخیراً صورت گرفت، بهترین مثال می باشد."

"از همین رو نیروهای مسلح افغان باید با تجهیزات مدرن مجهز شوند تا با طالبان مقابله کنند، اما در عمل چنین نیست. من به این باورم که در شرایط کنونی، انتقال مسوولیت امنیتی عواقب منفی خواهد داشت. چالش عمده ای که نیروهای افغان با آن روبرو می باشد، کمبود امکانات اساسی در میدان جنگ می باشد."

عبدالواحد طاقت، تحلیلگر دفاعی گفت که نفوذ اخیر اردوی پاکستان به داخل خاک افغانستان مدرک خوبی برای اثبات این امر است که عساکر افغانستان در موقعیتی نیست که از کشور دفاع کند. (به گزارش جنگجویان طالب به جنگ پاکستان می روند، درمورد تنش اخیر میان واحدهای افغان و پاکستانی مراجعه نمایید.)

طاقت گفت: "خارجی ها مسوولیت امنیتی را به عساکری که دست شان خالی است، تحویل داده اند. نیروهای افغان با ابتدایی ترین سلاح- کلاشنکوف مجهز می باشند."

جنرال شیر محمد کریمی، لوی درستیز اردوی ملی افغان تصدیق کرد که طالبان در جنگ قوی تر شده و ازینکه نیروهای ناتو سال آینده عقب نیشنی می کنند، جرئت گرفته اند.

او گفت: "تاکنون، تاکتیک های آنها جنگ گوریلایی بوده است، و حملات جبهوی و رویاروی برای آنان تازه می باشد."

با وجود آن، او گفت: "در عمل، نیروهای افغان آنها را در هر جبهه شکست داده است که نشانه ی ظرفیت نیروهای ما و ضعف دشمن می باشد."

نور الحق علومی، جنرال اسبق و کارشناس امور دفاعی گفت که کمک های غربی اردوی افغانستان را تا یک سطح معین تقویت کرده است.

او گفت: "ما به اسلحه ثقیله، توپخانه و وسایل نقلیه زرهی برای دفاع از خاک افغانستان و مقاومت در برابر تهدیدات مرزی نیاز داریم."

نیروهای افغان در کنار کمبود تسلیحات سنگین با نبود طیاره های جنگی و تجهیزات پیشرفته راداری و نظارتی نیز مواجه می باشد. رییس جمهور کرزی در سفر اخیرش به هند، از مقامات آن کشور خواست تا به افغانستان تسلیحات عرضه کند.

استخبارات نظامی نقطه ضعف دیگری به شمار می رود؛ حمله هفته جاری بر قصر ریاست جمهوری نشان داد که اطلاعات قبلی ازین حمله وجود نداشته است.

جنرال خدایداد، وزیر اسبق مبارزه با مواد مخدر گفت: "این مهم ترین عرصه در کشورهای گرفتار درگیری های داخلی می باشد، اما در افغانستان به این امر توجه کافی نشده است. ادارات استخباراتی ظرفیت عالی ندارند."

جنرال ظاهر عظیمی سخنگوی وزارت دفاع این امر را که گویا نیروهای زمینی غیر مجهز می باشند، رد کرد.

او گفت: "نیروهای مسلح افغانستان تجهیزات لازم را در اختیار دارند. یک تعداد مشکلات در نیروهای هوایی می باشد، اما وزارت دفاع در تلاش حل آنهاست. ما اخیراً از روسیه یک تعداد طیاره های جدید خریداری کردیم."

کل نیروهای مسلح اکنون به 350 هزار نفر می رسد اما تحلیگران می گویند که کمیت نیروها به تنهایی کافی نمی باشد. در کنار مساله آموزش و تسلیحات، نسبت به روحیه ی جنگی این نیروها نیز سوالهایی مطرح است.

زمانی که حکومت های غربی اردوی ملی افغانستان را از هیچ ایجاد کردند، تلاش هایی برای لغو ملیشه های سابق صورت گرفت تا از تنوع منطقوی و قومی نیروهای جدید اطمینان حاصل گردد.

صاحب نظرانی چون جنرال خدایداد مدعی اند که درین امر نیز موفقیت حاصل نشده است.

خدایداد گفت: "این یک اردوی جناحی و منطقوی می باشد که با گروه ها و افراد مشخصی ارتباط دارد. در نتیجه این نیروها در دراز مدت قادر به ادامه جنگ در کنار هم نخواهند بود."

جنرال عظیمی سخنگوی وزارت دفاع گفت که گفته ها در مورد تفرقه در اردو "تبلیغات" محض است.

بارکزی گفت اردو با کمبود دیدگاه مشترک سیاسی در مورد اینکه با طالبان چه کنند نیز مواجه می باشد.

با ادامه بی وقفه جنگ، حکومت از طریق شورای عالی صلح گفتگوهای صلح را ادامه می دهد و در پروسه ای ظاهراً موازی، طالبان دفتری را در قطر برای گفتگو با امریکایی ها بازگشایی کرده است. بازگشایی اخیر این دفتر، و تلاش ها برای تثبیت آن بعنوان سفارت یک حکومت بدیل، کرزی را به خشم آورد و باعث درگیری لفظی آشکار میان کابل و اشنگتن شد.

خانم بارکزی گفت: "ناکامی ریاست جمهوری در تعریف واضح از این که چه کسی دوست و چه کسی دشمن می باشد، احساس سردرگمی را در میان نیروهای امنیتی در میدان جنگ داده است. آنها هر روز قربانی می دهند، ولی حاکمان افغانستان به شورشیان مسلح، برادران ناراضی اطلاق می کند. در دل سربازان نسبت به جنگ تردید ایجاد می شود."

عبدالواحد فرامرز گزارشگریست در کابل که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.