SUDSKA HRONIKA: SLUCAJ BOSANSKI SAMAC

"Kada sam usao u sobu, na betonskom podu spazio sam mnogo krvi i kose. Unutra se nalazilo otprilike 40 ljudi. Neki od njih bili su nateceni, glave su im bile u ranama, lica pocrnela i poplavela, bilo je i otvorenih povreda, sasusene krvi po kosi i odeci . . . zidovi su bili prekriveni krvlju . . ."

Dragan Delic, Musliman ozenjen Hrvaticom, svedocio je - na sudjenju za zlocine pocinjene nad nesrpskim stanovnistvom u Bosanskom Samcu tokom 1992. - o patnjama kroz koje je prosao u zatvoru.

Cetvorica optuzenih - Blagoje i Milan Simic, Simo Zaric i Miroslav Tadic - bili su istaknuti clanovi srpskog Kriznog staba, osnovanog nakon sto su te godine bosanski Srbi preuzeli pomenutu opstinu.

Stevan Todorovic, tadasnji sef policije u Bosanskom Samcu, priznao je ucesce u ubijanju i zlostavljanju nesrpskog stanovnistva, i ocekuje se da ce na ovom sudjenju on svedociti protiv svojih sa-optuzenika.

U optuznici se kaze da je grad stavljen pod kontrolu bosanskih Srba, a potom i etnicki ociscen, zbog strateske pozicije koju zauzima u samom severnobosanskom koridoru, kojim je Srbija bila povezana sa "srpskim teritorijama" u Hrvatskoj i zapadnoj Bosni.

Svedok je uhapsen neposredno nakon preuzimanja grada, 22. aprila 1992., i zatocen u zgradu teritorijalne odbrane. Tamo su ga, kako kaze, prisiljavali da zajedno s ostalima - ponekad i po citave sate - peva cetnicke pesme.

"Neki ljudi bi se onesvestili, a oni pored njih bi ih podizali i pridrzavali da ne padnu - ukoliko bi se ispostavilo da neko ne stoji za vreme pesme, to bi znacilo da nastupa nova tura mucenja."

U optuznici se tvrdi da su za zlocine odgovorni dobrovoljci iz redova lokalne policije, kao i pripadnici paravojnih jedinica iz Srbije koje su dosle u grad nakon sto je zauzet.

Delic je rekao da su zatvorenici svakodnevno bili premlacivani uz pomoc orudja kao sto su gumene palice, kundaci i metalne sipke, pa sve do drvenih motki. Takodje je opisao kako mu se jedan od mucitelja smejao u lice, nakon sto je uzeo klesta i poceo da mu vadi zube. "A sada cu da poradim na tvom izgledu", rekao je strazar.

Na jednom saslusanju, istrazitelj ga je - tvrdi Delic - zapitao zbog cega je uhapsen. A kada mu je on odgovorio da je obican civil, istrazitelj se zagledao u neke papire i konacno mu rekao: "U ratu su moguce greske. Uskoro cete biti pusteni na slobodu."

Nekoliko dana nakon sto je "greska" ustanovljena, Delic, njegova supruga i dvoje dece nasli su se u velikoj grupi civila koja je razmenjena na granici izmedju Hrvatske i Bosne.

Vjera Bogati je specijalni dopisnik IWPR iz Haga i novinar novinske agencije SENSE.