مردم محلی از خدمات ضعیف در جنوب افغانستان شکایت دارند

نیازمحمد زیارمل گزارشگر تحت اموزش اى دبليو پى ار د رزابل

محمد رسول روبروی آفتاب به دیوار شفاخانه عامه ولایت قلات تکیه داده­است. خستگی به صورت واضح در چهره­اش دیده می­شود.

 او يک  هفته قبل از خانه­شان در ولسوالی نوبهار با همشر مريضش به مرکز ولایت قلات آمده­اند. منطقه­ی آنها کلینک ندارد.

محمدرسول گفت:« خانم من از سه روز به این طرف بستری است. من از طرف شب در هوتل هستم. باورکنید پول کافی ندارم تا نان شب را صرف کنم. پس مجبورم شب گرسنه بخوابم.»

باشندگان سراسر این ولایت شکایت دارند که در اکثریت مناطق دورافتاده از مرکز قلات  خدمات عامه وجود ندارد. پس آنها برای دسترسی به خدمات صحی و حقوقی باید به مرکز ولایت سفر کنند. 

محمدرسول پرسید:«اگر در منطقه خودم یک کلنیک وجود می­داشت، آیا من این قدر مشکلات را متحمل می­شدم؟»

زابل یکی از کم توسعه یافته­ترین ولایات کشور است. مقام­ها تایید کردند که خدمات صحی دراین ولایت ضعیف است و اما آنها گفته­اند که جذب افراد متخصص از ولایات دیگر مشکل است.

محمد اشرف ناصری والی قلات گفت:« ما در این منطقه متخصص نداریم. آنها نمی­خواهند به ولسوالی­ها بروند. زیرا معاش در آنجا پایین است. مشکل دیگر، فقدان جا برای نهادهای ارایه کننده خدمات شهری است. کارمندان جای اقامت و کار ندارند.»

والی قلات گفت که به زودی به این مشکلات رسیدگی خواهد کرد.

والی گفت:« من با چندین وزارتخانه در مورد اعمار دفاتر جدید در ولسوالی­ها و اعزام کارمندان متخصص به آنجا گپ زده­ام.»

عبدالرحیم، باشنده ولسوالی ارغنداب ولایت قلات گفت که تنها اداره موجود درولسوالی­اش، مقام ولسوالی و خدمات امنیتی است.

وی گفت:«اداره خدمات شهری دراین منطقه وجود ندارد. ما برای تعلیم و تربیه، مراقبت صحی و غیره موارد ارگانی نداریم. تسهیلاتی دراین عرصه­ها وجود ندارند. هرکس برای اجرای کاری به قلات بايد برود، باید 200 دالر مصرف کند. این مبلغ برای باشندگان ولایت ناتوسعه یافته­ی چون ولایت قلات پول هنگفتی است.»

باشندگان ارغنداب، میزانی و سایر ولسوالی­ها به انستیوت گزارشدهی جنگ و صلح گفتند که گاهی فقدان کلنیک­ در این ولسوالی­ها باعث مرگ برخی افراد به اثر امراض ابتدایی می­شود.

لعل محمد توخی رییس صحت عامه این ولایت گفت که این شکایات تا اندازه­ی درست است. زیرا ارایه خدمات صحی دولتی باید به مناطق پرجمعیت بیشتر متمرکز باشد.

توخی با بیان این که کارمندان وی درصدد توسعه ارایه خدمات به مناطق دوردست می­باشند، گفت:«ما درجایی که تعداد نفوس به 3000 تن برسد، یک کلنیک اعمار می­کنیم. ما هم­چنان به این کلنیک­ها دوا و امبولانس می­دهیم تا مریضان عاجل را به مرکز قلات بیاورند. هم­اکنون درهر ولسوالی دو یا سه کلنیک داریم.»

اقتصاد زابل اغلب بر زراعت و مالداری استوار است. دهقانان می­گویند که دربدست آوردن محصولات مشکلاتی دارند.

حمیدالله باشنده ولسوالی شینکی ولایت قلات به مرکز آمده­است تا از بخش زراعت این ولایت نهال هاى ميوه  بگیرد. وی گفت که باوجود رفت و برگشت به این ولسوالی طی یک هفته گذشته، مقام­ها از دادن این نهال ها  به وی امتناع کرده­اند.

وی گفت:« تمام مردم این ولایت از طریق زراعت، باغبانی و گله­داری نان می­خورند، مگر این بخش زراعت در هر ولسوالی دارای شعبه نمی­باشد تا در زمان نیاز تخم ، نهال ، کودکیمیاوی و دواهای ضدافات و حشرات توزیع کند. زمانیکه اینجا می­آییم، کارمندان ما را اذیت می­کنند و پول می­خواهند. اگر کسی پول ندهد، با گذرانیدن چند هفته دراینجا، پولش هم تمام می­شود.»

وی افزود:«من طی سه سال به اندازه ی پولی که من برای بردن این نوع نهال ­ها به مرکز آمده و رفته­ام، پول به دست نخواهم اورد .»

بسم الله هری­پال رییس زراعت این ولایت گفت که برای این ریاست مشکل است که برای مناطق بیرون از جاهای پرجمعیت نیز کارمند استخدام کند.

وی گفت:«ما تنها در ولسوالی شاه جوی و شهرصفا شعبه داریم. ما در سایر ولسوالی­ها به سبب نبود متخصص و معاش، نه کارمند داریم و نه دفتر. متخصصان دوست ندارند بیرون از منطقه شهری کار کنند. ما باید به متخصصان ابلاغیه­ها و سایر مواد تشویقی را درنظر بگیریم تا آنها را وادار به کار در بیرون از مرکز ولایت کنیم. ما برای خاتمه بخشیدن به عاطل بودن بخشهای این ولسوالی­ها حتی فارغان صنف دوازدهم را نیز استخدام می­کنیم.»

عین معامله درمورد خدمات حقوقی نیز صادق است. عبدالولی باشنده ولسوالی شینکی گفت که مردم برای رفع موضوعات ساده حقوقى شان مجبوراستند به مرکز قلات سفر کنند.

زمانی­که قضایای آنها برای چندین هفته به تاخیر بیافتد، مقام­ها رشوه می­خواهند. عبدالولی گفت به این صورت برای رفع یک قضیه ده دالری، طرفین دعوا باید 200 تا 300 دالر مصرف می­کنند.

وی به گونه تمسخرآمیزی گفت که دولت به سادگی به مردم اعلان کند که مستقیما به قاضیان و وکیلان پول بدهند. به گفته­ وی« دراین صورت حداقل مردم شب­ها را درهوتل­های قلات نیستند و وقت شان را ضایع نمی­کنند.»

عبدالغفور افضلی څارنوال ولایت قلات قبول کرد که در این ولایت قاضی و وکیل کمبود است. وی علت این فقدان را درنبود امنیت، پایین بودن معاشات و فقدان دفاترکاری، اتاق بودوباش و حتی نبود موترهای مخصوص زندانیان دانست.

افضلی گفت که اداره وی درتلاش است این مشکلات را رفع کند.

غلام جیلانی فراهی رییس امنیت ولایت قلات گفت که خطرات  امنیتی را نمی­توان در توجیه ناکامی دولت درعرضه خدمات به عنوان بهانه دانست.

وی گفت:«ما برنامه­های روی دست داریم تا مناطقی ناامن را از وجود دشمن پاکسازی کنیم. ما امنیت را تامین می­کنیم و اما وزارتخانه ها نیز باید تلاش کنند که شعبات­شان را در این ولسوالی­ها باز کند تا مشکلات مردم رفع شود.»

علاوه برآن، آنانی­که سفرهای پرهزینه به قلات را متحمل می­شوند، در مرکز، نیز مواجه به فساد اداری استند.

محمد امین باشنده ولسوالی شاملزی به انستیوت گزارشدهی جنگ وصلح گفت که وی به قلات رفته بود تا تذکیره بگیرد و اما موفق نشد.

وی باشکایت گفت:«درین ولایت به جز از جنگسالاران کسی نیست. تمام کارهای دولتی به حالت تعلیق است. من یک هفته است که برای گرفتن تذکیره دراینجا هستم. کارمندان دیرتر به اداره آمده و زودتر می­روند. دفتر رسمی مانند خانه آنهاست که اگر بخواهند کار می­کنند و اگر نخواهند، دروازه آن را قفل کرده و می­گویند فردا بیاییم.»

نیازمحمد زیارمل یکی از خبرنگاران زابل است که خبرنگاری را در انستیوت گزارشدهی جنگ وصلح آموخته است.